Europa
Podwaliny pod koleje dużych prędkości (czyli powyżej 200 km/h, z technologiczną granicą komercyjnego użycia 320 km/h) w Europie stworzyła Francja, gdzie w 1967 po raz pierwszy uruchomiono linię Paryż–Tuluza ze składem jadącym z prędkością 200 km/h. Sukces tego przedsięwzięcia zachęcił do dalszego rozwoju oraz stworzenia zupełnie nowej generacji pociągów opartej na nowatorskich technologiach. Przełomem było otwarcie w 1981 linii TGV Paryż–Lyon (prędkość przejazdu do 260 km/h), której sukces handlowy stał się impulsem zachęcającym do inwestowania w szybką kolej w całej Europie. Obecnie najdłuższą sieć dużych prędkości odnotowuje Hiszpania (2 900 km), Francja (2 600 km), Niemcy (1 900 km) oraz Włochy (900 km). Należy dodać, że europejskie osiągnięcia w tym zakresie są bardzo skromne w porównaniu do Chin, gdzie linie tylko i wyłącznie dużych prędkości liczą obecnie… 40 000 km(!).
I zapewne region azjatycki będzie wyznaczał kierunki dalszego rozwoju kolei dużych prędkości. Przykładowo – w Europie porzucono badania nad kolejami magnetycznymi, pomimo, że to właśnie Europa dała ich początek w postaci wczesnych eksperymentów (opartych o technologię angielską i niemiecką) – za to w Japonii i Chinach technologia ta nabiera rumieńców – o czym wspomnimy przy innej okazji.
Japonia
Lata powojenne były na świecie okresem wielkiego rozwoju transportu samochodowego oraz lotniczego – budowano autostrady oraz inwestowano w branżę lotniczych przewozów pasażerskich. To w samochodach i samolotach widziano przyszłość transportu, a kolej miała odejść do lamusa. Japończycy uważali jednak inaczej. To właśnie Japonia była pierwszym krajem na świecie, który rozpoczął prace nad systemem kolei dużych prędkości. Budowa pierwszego odcinka, pomiędzy Tokio i Osaką rozpoczęła się w 1959 roku, a oficjalne otwarcie nastąpiło w 1964 roku – na tydzień przed ceremonią otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Tokio. Linia, na której pierwsze pociągi jeździły z prędkością 210 km/h odniosła olbrzymi sukces komercyjny.
Obecnie prędkości japońskich pociągów różnią się w zależności od linii, a najszybsze z nich przewożą pasażerów z prędkością do 320 km/h. Shinkansen – to znana na świecie nazwa super szybkiego pociągu poruszającego się po liniach kolejowych dużych prędkości. Co więcej, pociągi te pomimo osiąganej zawrotnej prędkości, uchodzą za najbezpieczniejsze. Shinkanseny obsługują milion pasażerów dziennie, a japońskiej kolei udało się przewieźć nimi już 10 mld ludzi bez wypadków, co stanowi swoisty rekord świata. Na trasach zamontowane są sejsmografy wykrywające trzęsienia ziemi – w przypadku zarejestrowania ruchów tektonicznych, o co nietrudno w tym sejsmicznie aktywnym regionie, skład jest automatycznie zatrzymywany. O bezpieczeństwo dbają również specjalne pociągi techniczne, regularnie badające stan torów podczas nocnych przeglądów.
Do zalet Shinkansenów należy również niesamowita punktualność (charakterystyczna zresztą dla całej kolei japońskiej) – średnioroczne opóźnienia są w ich przypadku liczone … w sekundach!
W dziedzinie kolei wysokich prędkości Japończyków zaczął naśladować cały świat, od francuskiego TGV po błyskawicznie rozwijające się Chiny.
Chiny
Wraz ze znacznym rozwojem gospodarczym w Chinach rozpoczęto program modernizacji infrastruktury kolejowej mający na celu uruchomienie kolei dużej prędkości. Jej rozwój opierał się na programie rządowym, który miał na celu wybudowanie do 2020 roku czterech głównych tras kolejowych ze wschodu na zachód oraz czterech z północy na południe kraju. Do spektakularnych sukcesów Chin w tym przedsięwzięciu zalicza się:
- linię z Pekinu do Szanghaju o długości 1 318 km, którą pokonamy w 4,5 godziny; na trasie znajdą się cztery z sześciu najdłuższych mostów kolejowych na świecie, w tym najdłuższy na świecie most kolejowy liczący 165 km!)
- najdłuższą linię liczącą 2 300 km z Pekinu do Hongkongu, na której czas przejazdu wynosi 7,5 godziny (nadal dostępne jest konwencjonalne połączenie kolejowe na tej trasie z czasem przejazdu wynoszącym… 29 godzin)
- pierwszą na świecie linię dostosowaną do działania w ekstremalnie ujemnych temperaturach – w okresie zimowym prędkość przejazdu jest ograniczana do 200 km/h, z uwagi na temperatury sięgające -40°C.
W połowie 2016 roku ogłoszono nowy program rozbudowy kolei szybkich prędkości zakładający stworzenie nowej siatki połączeń w obrębie całego kraju, który ma być wykonany do 2025 roku. Równolegle trwają prace nad udoskonalaniem samych składów – w 2017 wprowadzono do użytkowania pociągi nowej generacji typu CR400, przewożące pasażerów z prędkością do 350 km/h.
Obecnie w Chinach użytkuje się 40 000 km linii kolei dużych prędkości, a wartości te planuje się powiększyć do 50 000 km w 2025 r. oraz do 70 tys. km długości w 2035 r. Znając bardzo poważne podejście chińczyków do realizacji planów zamierzenia te zapewne zostaną osiągnięte.
Polskie KDP
W Polsce przyjęta została koncepcja CPK Centralnego Portu Komunikacyjnego – która stanie się motorem i integratorem metropolizacji centralnej Polski, a otoczenie CPK kolejowymi „szprychami” komunikacyjnymi będzie kluczowe dla współczesnej rozwijającej się polskiej gospodarki. Obecnie rozstrzyga się pierwsze z wielu postępowań na 140-kilometrowy odcinek między Warszawą a Łodzią i będzie to w Polsce pierwszy element Kolei Dużych Prędkości, po którym pociągi będą mogły osiągać prędkość 250 km/h, a docelowo nawet 350 km/h.Dzięki tej inwestycji skróci się czas przejazdu Warszawa-Łódź do 45 minut (dziś 90 min) a kolejne „szprychy” w przyszłości skomunikują z Warszawą – Poznań (w 2 godziny zamiast obecnie 3 h) i Wrocław 2 godziny (zamiast 4 obecnie).
Jeżeli jesteście zainteresowani dodatkowymi informacjami na ten temat, to zapraszamy do kontaktu z Pawłem Sabała z Biura Underwritingu Ubezpieczeń Korporacyjnych (pawel.sabala@warta.pl).
