Firmy leasingowe prognozując 2022 rok wykazywały się sporą dawką ostrożności i powściągliwości. Wynikało to przede wszystkim z trudności w dostawach pojazdów, która odcisnęła piętno na całym przemyśle motoryzacyjnym. A przecież wiele podmiotów gospodarczych finansuje zakup pojazdów, zarówno osobowych jak i ciężarowych, poprzez leasing. Poza tym sam 2022 r. dla branży leasingowej nie był łaskawy. Wojna w Ukrainie, która mocno wpłynęła na galopujące wzrosty cen paliw oraz i tak wysoką inflację, wzrosty poziomu stóp procentowych, przełożyły się na niższy popyt na zakup samochodów i maszyn, a także zniechęciły część przedsiębiorców do finansowania zakupów leasingiem na rzecz zakupu za środki własne. Znalazło to swoje odbicie w strukturze klientów firm leasingowych. W 2022 r., o 2 p.p., zmalał odsetek firm o obrotach do 5 mln zł , który obecnie wynosi 48,7%.
Analizując głębiej dane za 2022 r., które zostały udostępnione przez ZPL, zauważamy, że wartość sfinansowanych pojazdów wzrosła względem 2021 r. o 0,3%, najmocniej w grupie pojazdów ciężarowych o masie całkowitej powyżej 3,5 tony (15,3%) i ciągników siodłowych (11,7%). Samochody osobowe, które stanowią ponad połowę portfela finansowanych pojazdów zanotowały spadek o 4,7% zaś kolejna istotna grupa jaką stanowią pojazdy dostawcze o 6,8%. Z kolei wartość sfinansowanych maszyn i urządzeń, tj. maszyn rolniczych, sprzętu budowlanego czy maszyn do produkcji tworzyw sztucznych i obróbki metali wzrosła o 1,2% r/r. Warto przy tym dodać, że wartość sfinansowanych ruchomości w leasingu w dużej mierze wynikała z rosnących cen zakupu finansowanego sprzętu, przy jednoczesnym spadku ilości.
Z naszego punktu widzenia, poprzedni rok był przede wszystkim kontynuacją miękkiego rynku w ubezpieczeniach komunikacyjnych z kilkoma punktowymi działaniami w zakresie korekty składek. Podobnie jak na całym rynku oraz w innych kanałach sprzedaży obserwowaliśmy wzrosty średniej wartości szkody, który z uwagi na stale rosnące wartości pojazdów, a co za tym idzie sumy ubezpieczenia AC mające wpływ na wysokość składki, był neutralny dla rentowności tego ubezpieczenia. Inaczej wygląda to w OC p.p.m., gdzie wzrost średniej składki nie był równie wysoki.
Co raz większy odsetek leasingowego rynku komunikacyjnego działa w modelu taryfikacji dynamicznej, która dodatkowo jest sukcesywnie udoskonalana. Przekłada się to na wzrost efektywności w ocenie ryzyka i adekwatności składek dla leasingowanych pojazdów. Podobnie jak w przypadku ubezpieczeń detalicznych, w procesie kalkulacji składki zakłady ubezpieczeń korzystają z wewnętrznych oraz zewnętrznych baz danych, takich jak UFG czy CEPiK a następnie na tej podstawie zwracają składkę dla poszczególnych klientów firm leasingowych. Warto dodać, że dzięki nowoczesnym narzędziom webowym, oferta jest zwracana w ciągu kilku sekund od zapytania. Chciałbym w tym miejscu dodać, że jako rozwijający się na tym rynku zakład ubezpieczeń już od około 4 lat posiadamy i stosujemy taryfikację dynamiczną, a dodatkowo mocno inwestujemy w jej rozwój, przede wszystkim wsłuchując się w głos naszych kontrahentów oraz optymalizując konwersję naszej oferty oraz rentowność produktu.
W 2022 roku w obszarze ubezpieczeń komunikacyjnych dla leasingów Warta wprowadziła kilka zmian. Pierwszą było odstąpienie od wymogu informowania nas o ilości zabezpieczeń przeciwkradzieżowych, jakie posiada pojazd. Drugą zmianą było podwyższenie sum ubezpieczenia AC pojazdów, które mogą zostać ubezpieczone „z automatu” w ramach programów leasingowych. Inną istotną zmianą było przeanalizowanie marek i modeli pojazdów, pod kątem poziomu szkodowości oraz ustawienie dla nich odpowiednich reguł i walidacji taryfikacyjnych.
Rok 2022 w obszarze ubezpieczeń majątkowych to kolejny rok dwucyfrowej dynamiki składki. W odróżnieniu od lat poprzednich nie był to jednak przede wszystkim wzrost organiczny, związany z akwizycją nowych umów generalnych lub ich rozwojem. Analizując dane rok do roku, zauważalny jest spadek liczby nowych umów ubezpieczenia. O ile w „ciężkich” czasach pandemii przewidywany, a nawet oczekiwany trend spadkowy nie wystąpił, notowane były wręcz dynamiki dwucyfrowe, to wydaje się, że inflacja i koszt pieniądza odciskają swoje piętno na rynku finansowym. W latach 2019 – 2021 dynamika liczby nowych umów ubezpieczenia wynosiła ponad 120%. W 2022 już tak dobrze nie było, a dynamika na poziomie ok. 105% r/r pokazuje, że apetyt na finansowanie zmalał, a firmy częściej realizują swoje zakupy „za gotówkę”. Widać zatem, że inflacja ogranicza popyt na finansowanie, co ma wpływ na rynek leasingowy, ale jednocześnie poprzez zwiększone sumy ubezpieczenia nie oddziałuje wprost proporcjonalnie na rynek ubezpieczeń. Odnotowujemy dodatnią dynamikę składki przypisanej, lecz niższą niż w latach ubiegłych. Dla rynku ubezpieczeń leasingu efekt inflacji został odroczony. O ile inflacja nie zagości u nas na dłużej, jej efekty dla ubezpieczeń nie będą aż tak bolesne.
Oczywiście nie pozostajemy bierni na to, co nas otacza. Zmieniający się rynek i jego zawirowania mogą i zapewne będą miały potencjalne negatywne skutki, które dotkną nas w bliższej lub dalszej przyszłości. W tym celu dokonujemy analizy procesów zawierania umów ubezpieczenia. Efektem prac jest wdrożony w 2022 r. proces kontroli zawieranych polis, szczegółowo kontrolujemy rodzaj przedmiotów obejmowanych ochroną ubezpieczeniową, prowadzimy co raz bardziej wnikliwy i dynamiczny proces underwritingu wszędzie tam gdzie z punktu widzenia podwyższonej ekspozycji ryzyka jest to niezbędne i uzasadnione. W obliczu tych działań wspomniane skutki sytuacji gospodarczej i rynkowej nie będą dla nas zaskoczeniem. Już teraz jesteśmy przygotowani do stawienia im czoła.
Od dłuższego czasu nasza uwaga skierowana jest na dogłębną analizę obciążeń kosztowych portfela leasingu majątkowego. Podstawowym kosztem niezmiennie pozostają szkody. Optymalny dobór warunków ubezpieczenia w tym franszyz redukcyjnych oraz limitów pozwoli w przyszłości skutecznie oddziaływać na wysokość szkód frekwencyjnych tworząc tym samym rezerwy składek na tzw. Big Loss, szkody które realnie mogą nas dotykać nawet przy tak rozdrobnionej strukturze naszego portfela. Równocześnie chcemy się przyjrzeć pozostałym składowym mającym wpływ na ostateczny poziom stawki. Zależy nam na maksymalizacji efektywności naszej oferty, tak aby stale podnosić stabilność tego portfela.
Na koniec warto wspomnieć o jednym, niezwykle ważnym wydarzeniu, które miało miejsce 28 listopada 2022 r., tj. pierwszej Konferencji Leasing a ubezpieczenia, na której byliśmy obecni wspólnie z przedstawicielami konkurencyjnych TU, firm brokerskich, agencji ubezpieczeniowych, firm IT oraz samych firm leasingowych. Była to świetna okazja do wymiany doświadczeń, wiedzy, spostrzeżeń i opinii, podczas świetnie prowadzonych paneli dyskusyjnych. Jesteśmy przekonani, że efektem inicjatywy, przy założeniu że będzie kontynuowana, na co liczymy, przełoży się wzrost wartości dodanej ze współpracy na linii firmy leasingowe – zakłady ubezpieczeń.
Reasumując, rok 2022, był zgodnie z przewidywaniami niezwykle wymagający. Masa zdarzeń makroekonomicznych, która wpłynęła na wyniki branży leasingowej i całej gospodarki w połączeniu ze stosunkowo miękkim rynkiem i rosnącymi kosztami przysporzyły szeregu wyzwań firmom leasingowym, ich klientom jak również pośrednikom obsługujących leasingi jak i zakładom ubezpieczeń. Dziś ze spokojem można powiedzieć, że wykonana praca przyniosła wiele pozytywnych rezultatów dla całej branży i co najważniejsze dla klientów.
Jeśli mają Państwo jakieś pytania do zaprezentowanego materiału, to zapraszamy do kontaktu: Dariusz Idzikowski (dariusz.idzikowski@warta.pl) oraz Łukasz Brajczewski (lukasz.brajczewski@warta.pl).
