Opóźnienia w realizacji robót kontraktowych mogą być spowodowane różnymi przyczynami, leżącymi zarówno po stronie wykonawcy, jak i od niego niezależnymi. Takie sytuacje występują dość często, jednak wyraźnie nasiliły się w ostatnich trzech latach. Ograniczenia w dostępności materiałów budowlanych czy siły roboczej, będące następstwem pogarszającej się sytuacji rynkowej, na którą wpływ miała pandemia oraz wojna na Ukrainie, skutkowały przekroczeniem terminów umów kontraktowych i problemami w przeprowadzeniu niezbędnych odbiorów technicznych przez służby zewnętrzne.
Konieczność ubezpieczenia budowy wynika głównie z zapisów umowy kontraktowej lub wymagań instytucji finansujących daną inwestycję, np. banku. Zamawiający i podmioty finansowe nakładają na wykonawcę obowiązek posiadania polisy ubezpieczeniowej przez cały okres trwania budowy łącznie z okresem gwarancji, a w przypadku przekroczenia terminów wskazanych w umowie kontraktowej – przedłożenia w określonym czasie dokumentu potwierdzającego przedłużenie okresu ubezpieczenia. Niewypełnienie tego obowiązku zagrożone jest karą umowną lub przejściem gestii ubezpieczeniowej na zamawiającego. Jeżeli opóźnienie jest uzasadnione strony umowy, w drodze porozumienia, uzgadniają nowy termin jej zakończenia.
Przedłużenie okresu ubezpieczenia następuje zawsze na wniosek ubezpieczającego i jest potwierdzane aneksem do umowy ubezpieczenia. Poprzedzone jest to zebraniem informacji niezbędnych dla oceny ryzyka ubezpieczeniowego oraz ustaleniem dodatkowej składki. Najczęstszymi powodami – okolicznościami przedłużania się robót kontraktowych są:
- Problem z dostępnością zasobów niezbędnych do wykonania robót: materiałów budowano-montażowych, siły roboczej lub specjalistycznych maszyn budowlanych.
- Brak udostępnienia frontu robót przez zamawiającego, np. w związku z przedłużającymi się robotami prowadzonymi przez innego wykonawcę lub brakiem odpowiednich zezwoleń wymaganych przepisami prawa.
- Przeszkoda techniczna, np. kolizja z istniejącą, niezinwentaryzowaną infrastrukturą techniczną.
- Nieprzewidziana przerwa w realizacji robót, np. w związku ze znaleziskiem wymagającym badań archeologicznych lub gorszym niż przewidywano stanem technicznym konstrukcji obiektu, ujawnionym w wyniku odkrywek wykonywanych dopiero na etapie robót.
- Zmiana zakresu i wartości robót. W miarę postępu robót może pojawić się potrzeba wykonania robót dodatkowych lub zamiennych. Istotne zmiany w projekcie budowlanym (np. dobudowanie dodatkowego piętra w budynku) wymagają sporządzenia nowego projektu i uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę. Dodatkowe roboty są argumentem do renegocjacji ceny kontraktowej.
- Zmiana wykonawcy. Czasem z różnych przyczyn, np. nieporozumień natury finansowej, nieodpowiedniej jakości robót czy braku aktywności wykonawcy na budowie, dochodzi do zerwania kontraktu przez jedną ze stron umowy i poszukiwania nowego Wykonawcy. Wymaga to dodatkowego czasu, a jeżeli wybór nowego Wykonawcy odbywa się w drodze postępowania przetargowego cały proces może się jeszcze bardziej opóźnić.
- Przedłużenie okresu testów i prób gorących w kontraktach montażowych. Konieczność wydłużenia czy powtórzenia testów i prób gorących może świadczyć o tym, że na etapie robót kontraktowych wystąpiły jakieś problemy i w rezultacie obiekt nie osiągnął wymaganych parametrów technicznych.
- Brak wymaganej ciągłości ochrony – brak przedłużenia ubezpieczenia przed upływem okresu ubezpieczenia. Zdarza się, że wykonawca przeoczy termin ekspiracji ubezpieczenia i w konsekwencji ciągłość ochrony zostaje przerwana. Przywrócenie ochrony w ramach tej samej umowy jest możliwe, jeżeli okres przerwy w ochronie nie jest zbyt długi a ubezpieczający złoży pisemne oświadczenie o braku szkód oraz zdarzeń, mogących skutkować szkodą w okresie przerwy w ochronie.
- Problemy finansowe zamawiającego. Umowny termin zakończenia robót może nie być realny, jeżeli zamawiający wykonuje roboty systemem gospodarczym i nie ma zagwarantowanej płynności finansowania inwestycji.
- Szkoda na kontrakcie. Wystąpienie szkody może prowadzić do przerwania robót aż do czasu ustalenia przyczyny i sposobu jej naprawienia.
Jak przedstawiono powyżej, jest wiele czynników, które mogą się przyczynić do przedłużenia robót i niedotrzymania terminów ustalonych w umowie kontraktowej. Niektóre z nich mogą się skumulować w tym samym czasie, powodując znaczne opóźnienia. Zadaniem Ubezpieczyciela jest ocenić, które czynniki mają wpływ na zmianę ryzyka ubezpieczeniowego i znajdą odzwierciedlenie w wysokości składki za przedłużenie okresu ubezpieczenia.
Jeżeli interesują Was dodatkowe informacje dotyczące tego tematu zapraszamy do kontaktu z Małgorzatą Żuchowską: Malgorzata.Zuchowska@warta.pl.
