Wymagania prawne i normy dla Systemu Sygnalizacji Pożaru

Ustawodawca określa obiekty, w których instalacja SSP jest obowiązkowa. Co do zasady SSP najczęściej stosowany jest w budynkach, w których jest duże skupisko ludzi albo znajdują się cenne dobra materialne, np.: szkoły, teatry, muzea, akademiki, hotele, biblioteki, serwerownie, hale produkcyjno-magazynowe czy banki.

W myśl obowiązującego rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. (z późniejszymi zmianami), w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, stosowanie systemu sygnalizacji pożarowej wymagane jest w (§28.1):

• Budynkach handlowych lub wystawowych:

– jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 5 000 m²,

– wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 2 500 m²;

• Teatrach o liczbie miejsc powyżej 300;
• Kinach o liczbie miejsc powyżej 600;
• Budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 300;
• Salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1 500;
• Szpitalach, z wyjątkiem psychiatrycznych, oraz w sanatoriach – o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku;
• Szpitalach psychiatrycznych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;
• Domach pomocy społecznej i ośrodkach rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;
• Zakładach pracy zatrudniających powyżej 100 osób niepełnosprawnych w budynku;
• Budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych;
• Budynkach zamieszkania zbiorowego, w których przewidywany okres pobytu tych samych osób przekracza trzy doby, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;
• Budynkach zamieszkania zbiorowego niewymienionych w pkt. 11, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 50;
• Archiwach wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych;
• Muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej;
• Ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o zasięgu krajowym, wojewódzkim i w urzędach obsługujących organy administracji rządowej;
• Centralach telefonicznych o pojemności powyżej 10 000 numerów i centralach telefonicznych tranzytowych o pojemności 5 000 – 10 000 numerów, o znaczeniu miejscowym lub regionalnym;
• Garażach podziemnych, w których strefa pożarowa przekracza 1 500 m² lub obejmujących więcej niż jedną kondygnację podziemną;
• Stacjach metra i stacjach kolei podziemnych;
• Dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób;
• Bankach, w których strefa pożarowa zawierająca salę operacyjną ma powierzchnię przekraczającą 500 m²;
• Bibliotekach, których zbiory w całości lub w części tworzą narodowy zasób biblioteczny.

Stosowanie systemów sygnalizacji pożarów może być również wymagane na podstawie odrębnych przepisów np. w obiektach inżynieryjnych.

Instalacja Systemu Sygnalizacji Pożaru powinna zostać wykonana zgodnie z obowiązującymi normami z serii: PKN-CEN/TS 54-14 Systemy sygnalizacji pożarowej Część 14: Wytyczne planowania, projektowania, instalowania, odbioru, eksploatacji i konserwacji.

Istotnym elementem jest, zatem zaprojektowanie i wykonanie instalacji SSP zgodnie z obowiązującymi normami. System Sygnalizacji Pożaru powinien być wykonany zgodnie z projektem uzgodnionym przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania.

Zadania systemu sygnalizacji pożaru

Głównym zadaniem systemów sygnalizacji pożaru jest automatyczne poinformowanie osób o wystąpieniu pożaru w ochranianym obszarze. Transmisja sygnału z systemu detekcji pożaru jest kierowana zgodnie z projektem do właściciela, zarządcy lub straży pożarnej.

System Sygnalizacji Pożaru projektowane są na potrzeby charakterystyczne dla danego obiektu i wymagają indywidualnych uzgodnień. Dlatego też ich zakres ich działania jest mocno zróżnicowany. Akustyczno-optyczny sygnał pozwala odpowiednim służbom i personelowi zareagować na zaistniałe zagrożenie, natomiast osoby przebywające w budynku mogą na wczesnym etapie pożaru rozpocząć ewakuację.

Instalacja systemów sygnalizacji pożaru jest opłacalna wszędzie tam, gdzie istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia pożaru. Systemy SSP działają w oparciu o rozmieszczone w poszczególnych pomieszczeniach czujki pożarowe, które reagują na dym, wzrost temperatury lub płomienie. Sygnał z czujki trafia do centrali pożarowej, gdzie pokazuję się informacja, która czujka wykryła zagrożenie. Dzięki temu, możliwe jest natychmiastowe podjęcie działania.

Nasze spojrzenie na kwestię zabezpieczenia przeciwpożarowego

Brak kompleksowej ochrony obiektów systemem detekcji pożaru, obniża ogólny poziom bezpieczeństwa pożarowego na terenie obiektów. Dym oraz ciepło wydzielane w trakcie pożaru w strefach produkcji, magazynu czy pomieszczeń technicznych może być przyczyną uszkodzenia, bądź całkowitego zniszczenia obiektu, maszyn i urządzeń czy zgromadzonych środków obrotowych.

Na etapie audytów wykonywanych przez inżynierów Warty, na terenie zakładów o podwyższonym ryzyku pożarowym, lub przy magazynowaniu wartościowych środków obrotowych oceniane jest ryzyko pożarowe. Po przeprowadzonej analizie oceny ryzyka u danego przedsiębiorcy może być wymagany montaż systemu sygnalizacji pożaru. W drodze zalecenia do klientów przekazywana jest informacja o tym fakcie. Ponadto przekazywane są informacje, iż system powinien zostać zaprojektowany i wykonany w oparciu o wytyczne PKN/CEN 54-14 lub alternatywnie VdS 2195. Zaleca się, aby koncepcja systemu uzgodnić z inżynierem BORT.

Integracja SSP z innymi systemami przeciwpożarowymi

System Sygnalizacji Pożaru poza funkcją typowo informującą, może zostać rozbudowany i zintegrowany z pozostałymi systemami przeciwpożarowymi. Integracja pozwala wówczas na szerszą reakcję SSP:

• uruchomić system Stałych Urządzeń Gaśniczych;
• wyłączenia niebezpiecznych urządzeń elektrycznych, gazowych,
• otwarcie drzwi ewakuacyjnych czy bramek kontroli dostępu,

ponadto, innych indywidualnych czynności usprawniających ewakuację i bezpośrednio zwalczających zagrożenie pożarowe.

Przeglądy systemu sygnalizacji pożaru

W celu zapewnienie efektywnego i skutecznego zadziałania systemu przeciwpożarowego, należy go poddawać odpowiednim przeglądom i konserwacjom. Kwestię przeglądów systemów sygnalizacji pożaru regulują:

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów
• Polska Norma PKN-CEN/TS 54-14 Systemy sygnalizacji pożarowej Część 14: Wytyczne planowania, projektowania, instalowania, odbioru, eksploatacji i konserwacji
• Dokumentacje techniczno-ruchowe oraz wytyczne producentów systemów.

W myśl wskazanego rozporządzenia w kwestii przeglądów Systemu Sygnalizacji Pożaru, należy zastosować zalecenia producenta danego systemu sygnalizacji pożaru. W większości przypadków częstotliwość przeglądów i konserwacji, wskazana w dokumentacji techniczno-ruchowej, odpowiada zapisom normy PKN-CEN/TS 54-14. Również w sytuacji, gdy w dokumentacji producenta brak jest szczegółowego opisu konserwacji SSP, czynności serwisowe należy prowadzić zgodnie z zapisami tej normy.

W myśl obowiązującej normy PKN-CEN/TS 54-14 w zakresie częstotliwości przeglądów i konserwacji systemów sygnalizacji pożaru, należy przeprowadzać:

Obsługę codzienną, wykonywaną przez użytkownika /właściciela instalacji lub wyznaczony przez niego personel, obejmującą m.in. sprawdzenie czy centrala, tablica i panel wskazują stan dozorowania;

Obsługę miesięczną, w ramach, której użytkownik /właściciel instalacji lub wyznaczony przez niego personel zobowiązany jest m.in. przeprowadzeniu próbnego rozruchu każdego awaryjnego zespołu prądotwórczego i testu wskaźników;

Obsługę kwartalną, wykonywaną przez specjalistę, obejmującą m.in.

• wywołanie zadziałania przynajmniej jednej czujki lub ręcznego ostrzegacza pożarowego w każdej strefie w celu sprawdzenia prawidłowości funkcjonowania SSP,
• sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania monitoringu uszkodzeń centrali CSP,
• sprawdzenie zdatności centrali CSP do uaktywnienia wszystkich trzymaków i zwalniaków drzwi,
• wywołanie, w miarę możliwości, zadziałania każdego łącza do straży pożarnej lub zdalnego centrum stałej obserwacji,
• przeprowadzenie prób i kontroli wymaganych przez producenta, wykonawcę lub dostawcę SSP

Obsługę roczną, również wykonywaną przez specjalistę, polegającą m.in. na:

• przeprowadzeniu prób zalecanych dla obsługi dziennej, miesięcznej i kwartalnej,
• sprawdzeniu każdej czujki pożarowej na poprawność działania zgodnie z zaleceniami producenta,
• sprawdzeniu zdolności centrali CSP do uaktywnienia wszystkich funkcji pomocniczych,
• sprawdzeniu naocznym, czy wszystkie połączenia kablowe i sprzęt są sprawne, nieuszkodzone i odpowiednio zabezpieczone,
• sprawdzeniu i przeprowadzeniu prób wszystkich baterii akumulatorów.

Jeżeli interesują Was dodatkowe informacje dotyczące tego tematu, zapraszamy do kontaktu z Mariuszem Łaszkiewiczem: mariusz.laszkiewicz@warta.pl.