Benzyna, diesel, elektryk czy hybryda – co wybrać?

Czym różnią się silniki benzynowe, diesla oraz hybrydowe?

Jednostka benzynowa to silnik z zapłonem iskrowym. Proces spalania mieszanki paliwowo-powietrznej jest inicjowany przez kontakt z iskrą elektryczną świecy zapłonowej. Cechą charakterystyczną silników benzynowych jest wysoka kultura pracy i maksymalny moment dostępny w szerokim zakresie obrotowym. W trakcie przyspieszania motor „wchodzi” na wyższe obroty szybciej niż w silniku diesla.

Diesel to jednostka wysokoprężna. Zapłon mieszanki następuje w wyniku wysokiego ciśnienia sprężania. Silniki diesla charakteryzują się mniejszą kulturą pracy w porównaniu do „benzyniaków”. Ich zaletą jest niższe spalanie oraz osiąganie wysokiego maksymalnego momentu przy mniejszych obrotach. Motor wysokoprężny ma bardziej złożoną budowę od silnika benzynowego.

Samochody hybrydowe to konstrukcje, w których połączono konwencjonalny silnik spalinowy z elektrycznym. Hybryda nie musi być podłączana do sieci elektrycznej. Układ ładuje się samodzielnie i podtrzymuje optymalny stan naładowania akumulatora. W samochodach hybrydowych silnik spalinowy (najczęściej benzynowy) ma działać jedynie do momentu naładowania ogniw elektrycznych, a także podczas dłuższego, jednostajnego ruchu. Ideą stworzenia hybryd było wykorzystanie najlepszych elementów różnych technologii do obniżenia zużycia paliwa.
 

Jakie rodzaje hybryd wyróżniamy?

Hybrydy są wyposażone w silnik spalinowy oraz jeden lub kilka silników elektrycznych. Ze względu na różnice konstrukcyjne jednostki napędowej dzielimy je na trzy rodzaje:

• Mild Hybrid (mHEV), czyli miękkie hybrydy

Silnik elektryczny w miękkich hybrydach pełni funkcję rozrusznika i alternatora. Nie może samodzielnie napędzać pojazdu. Pozwala na odzyskiwanie energii w trakcie hamowania, która zasila urządzenia elektryczne i wspomaga silnik spalinowy w czasie jazdy. To umożliwia obniżenie zużycia paliwa. Dużą zaletą miękkich hybryd są relatywnie niskie koszty eksploatacji.

• Full Hybrid (HEV), czyli pełne hybrydy

Pełne hybrydy są wyposażone w silnik elektryczny, który wspomaga jednostkę spalinową podczas przyspieszania. Może także samodzielnie napędzać pojazd na krótkich odcinkach i przy małej prędkości. Pełne hybrydy nie mogą być ładowane z zewnętrznego źródła zasilania. Energia jest pozyskiwana w czasie pracy jednostki spalinowej oraz podczas zwalniania i hamowania. Silnik elektryczny zapewnia dodatkowy moment obrotowy, co podnosi osiągi samochodu. Jednocześnie zmniejsza obciążenie jednostki napędowej i tym samym obniża zużycie paliwa. Pełne hybrydy są idealnie dostosowane do poruszania się po mieście. Nie potrzebują dużego zbiornika paliwa, ponieważ podczas jazdy w warunkach miejskich silnik benzynowy jest wyłączany po każdym zwolnieniu pedału gazu.

• Plug-In Hybrid (PHEV), czyli hybrydy plug-in

Auta hybrydowe typu plug-in są wyposażone w dodatkowy akumulator wysokonapięciowy o dużej pojemności. Bateria może być ładowana z gniazdka. Energia zgromadzona w akumulatorze umożliwia przejechanie nawet kilkudziesięciu kilometrów tylko na silniku elektrycznym. Dzięki temu hybrydy plug-in pozwalają na codzienne dojazdy do pracy przy wykorzystaniu wyłącznie zasilania elektrycznego. Dużym atutem jest także niski poziom hałasu. Akumulator ma mniejszą pojemność niż w konwencjonalnym „elektryku. Dlatego proces ładowania jest krótszy.
 

Jakie są największe zalety hybryd?

Zwolennicy aut hybrydowych podkreślają ekologię oraz oszczędność tych pojazdów. Zakup hybrydy przyniesie Ci następujące korzyści:

• Ekonomiczna jazda po mieście – silnik elektryczny odzyskuje energię podczas hamowania i wykorzystuje ją do dalszej jazdy, co redukuje spalanie.
• Duży zasięg – auta hybrydowe mogą obecnie pokonywać nawet kilkadziesiąt kilometrów wyłącznie na silniku elektrycznym.
• Niski poziom hałasu – emisja hałasu w czasie jazdy jest niższa aniżeli w autach spalinowych.
• Ochrona środowiska – hybrydy emitują dużo mniejszą ilość szkodliwych związków, co pomaga w walce ze smogiem.
• Specjalne przywileje – auta hybrydowe mogą poruszać się w strefach niedostępnych dla tradycyjnych samochodów.
   

Jak hybrydy wypadają w porównaniu z benzyną i dieslem?

Silnik benzynowy będzie dla Ciebie najlepszym wyborem, jeśli jeździsz dużo po mieście i tylko sporadycznie ruszasz w dłuższą trasę. Jednostka z zapłonem iskrowym zapewnia szybką i dynamiczną jazdę, a jednocześnie pozwala prowadzić samochód w sposób oszczędny dla Twojego portfela. Auta z silnikami benzynowymi są tańsze w zakupie od diesli. Zazwyczaj ich serwis jest również mniej kosztowny. Mankamentem jest z pewnością wyższe spalanie od pojazdu z silnikiem wysokoprężnym.

Auto z silnikiem wysokoprężnym jest często wybierane do firmowych flot. To sugeruje jego przeznaczenie. Postaw na diesla, jeśli intensywnie eksploatujesz auta na długich trasach. W takich warunkach silnik diesla zużywa dużo mniej paliwa od benzynowego. Jednostka wysokoprężna efektywniej wykorzystuje dostępną energię przy niższych prędkościach obrotowych. Olej napędowy ma średnio o 15-20% wyższą kaloryczność od benzyny. Dodatkowo zachowuje dużą dynamikę przy wysokich obrotach. Z drugiej strony bardziej skomplikowana konstrukcja oznacza wyższą cenę zakupu pojazdu oraz większe koszty utrzymania. Do tego należy dodać wydatki związane ze skomplikowanym systemem oczyszczania spalin.

Wybór auta hybrydowego należy dostosować do sposobu jazdy. Klasyczne hybrydy (HEV) mają spalanie zbliżone do pojazdów z silnikiem diesla, ale tylko w warunkach miejskich i mieszanych. Na szybkich trasach zużycie przypomina ekonomiczne wersje jednostek benzynowych. Pod względem średniego spalania hybrydy to rodzaj kompromisu pomiędzy autem benzynowym a dieslem. Oczywiście są to tylko dane szacunkowe, które trudno jest potwierdzić w niezależnych testach. Producenci rzadko oferują ten sam model auta z silnikiem diesla i klasyczną hybrydą. Jeśli marka proponuje klientom oba warianty, to hybryda najczęściej występuje w wersji plug-in. A ta jest jednak dużo droższa w zakupie od klasycznej.

Auta hybrydowe typu plug-in są oszczędne pod warunkiem, że jak najczęściej używasz elektrycznej części napędu. Ładując auto najtańszym prądem z gniazdka domowego, możesz osiągnąć bardzo niskie zużycie paliwa. Jednocześnie do kosztów eksploatacji należy także doliczyć zużycie energii. W przypadku hybrydy plug-in również trudno jednoznacznie określić szacunkowe zużycie paliwa. Wiele zależy od sposobu wykorzystania obu źródeł zasilania (benzyna i prąd). Hybryda typu plug-in stanowi połączenie cech auta spalinowego i elektrycznego. Ten kompromis ma jednak swoje słabe strony. Na drogach szybkiego ruchu hybryda plug-in spala więcej niż przeciętne auto benzynowe (ok. 10-11 litrów/100 km). W warunkach miejskich podczas jazdy na napędzie elektrycznym zużycie energii jest o 20-30% wyższe od klasycznego elektryka. Dodatkowo w mieście hybryda plug-in nie ma żadnej przewagi nad Full Hybrid. Korzyści możesz odczuć dopiero przy użytkowaniu w trybie mieszanym i częstym korzystaniu z napędu elektrycznego.

Jeśli będziesz często używać części elektrycznej, to koszty paliwa w hybrydzie plug-in zbliżą się do diesla. Podczas pokonywania dłuższych tras będą to wydatki porównywalne z autem benzynowym.

Czym charakteryzują się auta elektryczne?

Silnik elektryczny jest konstrukcyjnie dużo prostszy od spalinowego. Zasadniczą różnicą między nimi jest oczywiście źródło energii. W jednostce spalinowej energia mechaniczna powstaje podczas eksplozji paliwa w cylindrach. To przekłada się na ruch tłoków oraz pracę przekazywaną przez korbowody i pozostałe elementy na koła. W silniku elektrycznym energia jest zamieniana na pracę w znacznie prostszy sposób i bez potrzeby użycia elementów pośredniczących w przekazywaniu mocy na koła. Widać to dokładnie w budowie. Silnik spalinowy wymaga specjalnie przygotowanej komory. Silnik elektryczny jest połączony bezpośrednio z osią napędową pojazdu. Taka jednostka ma bardziej kompaktowe rozmiary oraz prosty system przeniesienia napędu. W tego typu konstrukcji nie ma tłoków, cylindrów, zaworów i innych elementów układu korbowo-tłokowego. To zapewnia producentom dużo większą elastyczność w kwestii projektowania nadwozia.

Auta elektryczne nie mają skomplikowanej, wolnobiegowej przekładni, czyli skrzyni biegów. W jednostkach spalinowych moment obrotowy zależy od prędkości obrotowej silnika. W elektryku maksymalny moment obrotowy jest osiągany praktycznie od zera. To przekłada się na wzrost dynamiki i lepsze przyspieszenie. Samochody elektryczne mają zazwyczaj większy rozstaw osi od ich spalinowych odpowiedników. To zapewnia większą przestrzeń w kabinie pasażerskiej i tym samym podnosi wygodę użytkowania pojazdu.
 

Jakie są największe zalety elektryków?

Największe korzyści wynikające z użytkowania aut elektrycznych to:

• Duża wydajność

Prosta budowa silnika elektrycznego zapewnia żywotność oraz wydajność. Najdoskonalsze jednostki spalinowe mają efektywność przekraczającą zaledwie 40%. Większość energii powstałej w wyniku spalania jest marnowana. Jednostki elektryczne bez trudu osiągają sprawność energetyczną na poziomie 90%.

• Niskie koszty eksploatacji

Koszty użytkowania pojazdów elektrycznych są niższe od ich spalinowych odpowiedników. Zakładając, że elektryk będzie ładowany częściowo w domu, to koszty jego eksploatacji mogą wynieść nawet 16 zł/100 km. Dla porównania przy aucie z silnikiem diesla oraz hybrydzie wydatki te sięgają nawet 40 zł/100 km.

• Prosta obsługa

Wbrew pozorom auta elektryczne są nieskomplikowane w obsłudze. Ze względu na brak silnika spalinowego nie mają sprzęgła. Ich ładowanie jest równie proste, co podłączanie każdego innego urządzenia elektrycznego do prądu. Baterię pojazdu można zasilać w domu lub na stacjach do ładowania.

• Niska awaryjność

Prosta budowa elektryka znacznie obniża ryzyko wystąpienia awarii poszczególnych podzespołów. Im mniej skomplikowana budowa, tym niższe prawdopodobieństwo usterki. Dodatkowo auta elektryczne nie używają paliwa. Dlatego podczas wypadku istnieje dużo mniejsze ryzyko zapłonu i wybuchu.

• Ekologiczne

Auta elektryczne są bardziej ekologiczne od pojazdów spalinowych. Uwzględniając cały okres życia pojazdu od momentu produkcji do utylizacji, elektryki emitują mniej dwutlenku węgla. Niestety w dalszym ciągu do działania potrzebują metali ziem rzadkich, których wydobycie nie jest już ekologiczne. Istotne jest także źródło zasilania baterii w aucie elektrycznym. W wielu przypadkach energia do ładowania pochodzi z paliw kopalnych.

Głównym mankamentem aut elektrycznych jest mała liczba stacji ładujących, co stanowi problem przy ograniczonym zasięgu pojazdu. Samo ładowanie akumulatora o pojemności 40-80 kWh trwa blisko dobę. Przy szybkiej ładowarce potrzeba do tego 20-40 minut, a więc 10 razy więcej niż w przypadku tankowania paliwa. Nawet przy zasięgu 400 km konieczne jest doskonałe planowanie trasy, aby w porę dotrzeć do punktu ładowania. W razie awarii musisz się liczyć z wysokimi kosztami serwisu elektryka i drogimi częściami zamiennymi. Dla wielu osób przeszkodą jest także wysoki koszt zakupu auta elektrycznego.

Jeśli jednak przed zakupem elektryka powstrzymuje Cię tylko wysoka cena samochodu, to możesz skorzystać programu Mój Elektryk. To system dopłat uruchomiony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który jest skierowany do wszystkich kategorii odbiorców.

W ramach programu możesz otrzymać następujące dofinansowanie:

• dla osób fizycznych:
  • do 27 000 złotych z Kartą Dużej Rodziny (brak limitu ceny auta),
  • do 18 750 złotych bez Karty Dużej Rodziny (maksymalna cena elektryka 225 000 złotych),
     
• dla przedsiębiorców:
  • 27 000 złotych dla przedsiębiorców deklarujących podwyższony roczny przebieg powyżej 15 000 km,
  • 18 750 złotych dla przedsiębiorców, którzy nie deklarują podwyższonego przebiegu.

Inne kwoty obowiązują w przypadku samochodów dostawczych.

Dotację możesz otrzymać również do auta użytkowanego w ramach leasingu lub wynajmu długoterminowego.

Jaki napęd jest obecnie najlepszym wyborem dla kierowców?

Od kilku lat najbezpieczniejszym wyborem pod względem finansowym jest samochód benzynowy oraz hybryda zasilana benzyną. Ceny oleju napędowego przeżywają duże wahania. Koszty związane z energią elektryczną są obecnie bardzo nieprzewidywalne. Największą stabilność wykazują ceny LPG. Niestety oferta nowych aut z fabryczną instalacją gazową jest bardzo ograniczona. W tej sytuacji pewnym wyborem wydaje się auto z silnikiem benzynowym oraz hybryda.

Pamiętaj jednak, aby przy wyborze nowego pojazdu nie uwzględniać jedynie kosztu przejechania 100 km. Duże znaczenie mają również koszty zakupu i serwisowania auta. Kluczowa jest także stabilność cen paliw. Im wyższa, tym łatwiejsze staje się planowanie wydatków. Przekonali się o tym posiadacze aut elektrycznych. Jeszcze rok temu przy zakupie mogli liczyć oszczędności względem auta spalinowego. Obecnie stale rosnące ceny energii elektrycznej dezaktualizują wszelkie kalkulacje. Benzyna jako paliwo wydaje się być najbardziej stabilna, co zapewnia względny spokój użytkownikom aut. Także ewentualne naprawy pojazdu po gwarancji najniższe są w przypadku popularnych benzyniaków.

Podczas wyboru konkretnego rodzaju napędu, uwzględnij również sposób użytkowania auta. Zastanów się jakie trasy najczęściej pokonujesz. Ich specyfika ma duży wpływ na finalne koszty eksploatacji samochodu. Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione czynniki z pewnością uda Ci się wybrać samochód najlepiej dopasowany do Twoich potrzeb oraz możliwości finansowych.