Z tego artykułu dowiesz się:
- Na czym polega darowizna samochodu?
- Co musi zawierać umowa darowizny auta?
- Ile wynosi podatek za podarowanie pojazdu?
- Kiedy można uniknąć podatku od darowizny samochodu?
- Jak zgłosić darowiznę w wydziale komunikacji?
- W jaki sposób darowizna wpływa na OC pojazdu?
Darowizna samochodu – co to jest?
Darowiznę reguluje Art. 888 Kodeksu cywilnego. Polega ona przede wszystkim na bezpłatnym świadczeniu na rzecz innej osoby. Najczęściej dotyczy przekazania praw własności do samochodu, choć mogą to być także inne dobra materialne. Zwykle darowizna występuje w rodzinie, choć możliwe jest także obdarowanie pojazdem osobę niespokrewnioną.
Warto także zaznaczyć, że przepisy prawa dopuszczają darowiznę częściową, np. w formie przekazania połowy praw do auta na zasadzie współwłasności (współwłaścicieli może być więcej, wtedy prawa są odpowiednio podzielone).
Ubezpieczenie samochodu
Obowiązkowe elementy umowy darowizny samochodu
Aby umowa była wiążąca, w dokumencie muszą znaleźć się następujące informacje:
- data zawarcia umowy i przekazania auta,
- dane darczyńcy i obdarowanego,
- określenie stopnia pokrewieństwa między stronami (np. rodzic i dziecko),
- dotyczące przedmiotu darowizny, czyli marka pojazdu, rok produkcji, pojemność i numer silnika, numer VIN, rejestracyjny oraz przebieg,
- wartość rynkowa samochodu,
- oświadczenie o tym, że auto jest wolne od praw osób trzecich i nie jest przedmiotem zabezpieczenia,
- własnoręczne podpisy stron.
Dodatkowo umowa darowizny auta powinna zawierać oświadczenie darczyńcy o dobrowolnym przekazaniu pojazdu oraz informację o przyjęciu daru przez wskazaną osobę. W przypadku częściowego przejęcia praw do samochodu należy zaznaczyć, jaka ich część przysługuje poszczególnym współwłaścicielom.
Co ważne, forma darowizny auta nie wymaga sporządzenia umowy u notariusza (co jest konieczne w przypadku podarowania nieruchomości). Wystarczy spisanie jej na kartce papieru, tak jak przy umowie kupna-sprzedaży samochodu. Dokumenty powinny być sporządzone w jednobrzmiących egzemplarzach dla każdej ze stron.
Sprawdź cenę OC/AC
Podatek od darowizny samochodu w 2023 roku
Tak jak przy kupnie samochodu, w przypadku otrzymania darowizny w postaci auta może być konieczne opłacenie podatku. Zależy to przede wszystkim od wartości pojazdu i grupy podatkowej, do której należy obdarowany. Przepisy określają jednak kwoty wolne od podatku. Oznacza to, że poniżej tych wartości nie będzie konieczne jego opłacenie. W 2023 roku wynoszą:
- 10 434 zł dla I grupy podatkowej (żona, mąż, wstępni, zstępni, pasierbowie, ojczym, macocha, rodzeństwo),
- 7878 zł dla II grupy podatkowej (m.in. zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców i zstępnych, rodzeństwo małżonków),
- 5 308 zł dla III grupy podatkowej (osoby niespokrewnione);
Ważne: w przypadku darowizn stosuje się zasadę kumulacji wartości majątku. Oznacza ona, że kwota wolna od podatku jest zależna od wszystkich darowizn od tej samej osoby w ciągu 5 ostatnich lat.
Dokładna wysokość opodatkowania wynika z kwoty nadwyżki ponad wartość zwolnioną z opłat. Dokładne informacje na ten temat znajdują się w tabeli poniżej:
| Grupa podatkowa | Nadwyżka | Wysokość podatku | |
|---|---|---|---|
| I | więcej niż 0 zł i mniej niż 11 128 zł | 3% od nadwyżki | |
| I | od 11 128 zł do 22 256 zł | 333 zł 90 gr i 5% od nadwyżki ponad 11 128 zł | |
| I | więcej niż 22 256 zł | 890 zł 30 gr i 7% od nadwyżki ponad 22 256 zł | |
| II | więcej niż 0 zł i mniej niż 11 128 zł | 7% od nadwyżki | |
| II | od 11 128 zł do 22 256 zł | 779 zł i 9% od nadwyżki ponad 11 128 zł | |
| II | więcej niż 22 256 zł | 1 780 zł 60 gr i 12% od nadwyżki ponad 22 256 zł | |
| III | więcej niż 0 zł i mniej niż 11 128 zł | 12% | |
| III | od 11 128 zł do 22 256 zł | 1 335 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 11 128 zł | |
| III | więcej niż 22 256 zł | 3 115 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 22 256 zł |
Jeśli musimy dokonać opłaty, należy złożyć zeznanie w postaci druku SD-3 w ciągu 1 miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego. Można to zrobić przez internet. Sam podatek trzeba zapłacić na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od odebrania decyzji o wartości należnego podatku.
Ubezpieczenie Twojego pojazdu
Zwolnienie z podatku od darowizny samochodu w najbliższej rodzinie
Osoby zaliczane do I grupy podatkowej mogą uniknąć zapłaty na rzecz Skarbu Państwa nawet wtedy, gdy wartość pojazdu przekracza kwotę wolną od podatku. W tym celu należy zgłosić fakt otrzymania samochodu w ciągu 6 miesięcy w formie formularza SD-Z2 – online lub bezpośrednio w urzędzie.
Warto także wspomnieć, że jeśli należymy do I grupy podatkowej, a wartość podarowanego auta nie przekracza wcześniej wspomnianej kwoty 10 434 zł, to nie mamy obowiązku zgłaszania darowizny w jakiejkolwiek formie (zarówno w postaci SD-3, jak i SD-Z2).
Jeśli nie zgłosiliśmy faktu otrzymania auta i nie zapłaciliśmy podatku, kiedy mieliśmy taki obowiązek, grozi nam karne opodatkowanie w wysokości 20 proc. Dodatkowo ryzykujemy odpowiedzialnością karną skarbową, zależną od stopnia narażenia państwowego budżetu.
Zgłoszenie darowizny w wydziale komunikacji
Darowizna skutkuje przekazaniem praw własności (w części lub całościowo) na obdarowanego, a to z kolei stwarza konieczność dokonania zmian w dowodzie rejestracyjnym. Darowiznę zgłasza obdarowany (lub w przypadku częściowej także darczyńca) w ciągu 30 dni. Do wizyty w urzędzie należy przygotować się podobnie, jak w przypadku zwykłej rejestracji samochodu.
Aby uaktualnić dane dotyczące własności, należy zabrać ze sobą umowę darowizny, dowód osobisty lub paszport, zaświadczenie o pozytywnym wyniku badania technicznego (o ile jest ono wymagane), dowód rejestracyjny oraz aktualną polisę OC.
Warto wspomnieć, że jeśli przy darowiźnie częściowej nie jest możliwe, aby w urzędzie stawili się wszyscy współwłaściciele, to można upoważnić do spełnienia tej formalności najbliższą rodzinę lub skorzystać z pełnomocnictwa, którego koszt wynosi 17 zł.
Darowizna a OC
W przypadku podarowania samochodu częściowo lub w całości darczyńca powinien o tym fakcie powiadomić w ciągu 14 dni towarzystwo ubezpieczeniowe, w którym została wykupiona polisa OC. W przypadku darowizny całego pojazdu ubezpieczyciel przepisuje ubezpieczenie na obdarowanego i w razie konieczności dokonuje korekty składki. Nowy właściciel może kontynuować polisę lub ją wypowiedzieć.
