Z tego artykułu dowiesz się:
- Co to jest jet lag?
- Kogo dotyczy jet lag?
- Jakie są sposoby na let lag?
- Jak przygotować się do podróży do innej strefy czasowej?
Co to jest jet lag?
Angielskie sformułowanie jet lag pochodzi od słów „jet”, czyli samolot odrzutowy i „lag”, a więc opóźnienie. W skrócie oznacza to, że po dalekiej podróży drogą powietrzną twój zegar biologiczny powoli dostosowuje się do czasu zastanego w miejscu docelowym. Nazywany również zespołem nagłej zmiany czasowej. Jet lag to określenie grupy uciążliwych dolegliwości towarzyszących dalekim wojażom w kierunku równoleżnikowym (wschód-zachód). Jego objawy to m.in. nadmierna senność lub bezsenność, ociężałość, złe samopoczucie, ból głowy, spadek koncentracji, problemy żołądkowo-jelitowe, zaburzenia cyklu menstruacyjnego i apetytu. Jak długo trwa jet lag? Zazwyczaj objawy ustępują po kilku dniach, kiedy już organizm przystosuje się do nowych warunków i sam wyreguluje rytm dobowy. Choć stan ten nie należy do najprzyjemniejszych, nie ma powodu do zmartwień.
Kogo dotyczy jet lag?
Przykre dolegliwości związane ze zmianą strefy czasowej dotyczą w mniejszym lub większym stopniu wszystkich podróżujących. Należy jednak pamiętać, że wiele zależy od indywidualnych zdolności organizmu do adaptacji, trybu życia oraz wieku. Jet lag lepiej zniosą osoby bardzo młode oraz te przyzwyczajone do częstych, dalekich podróży. Lepiej poradzą sobie także ci, którzy pracują w trybie zmianowym. Niesprawiedliwość polega na tym, że jeśli masz ściśle określony plan dnia i wyregulowany rytm dobowy (wstajesz zawsze o tej samej porze i chodzisz spać w określonych godzinach), możesz te dolegliwości znosić gorzej. Jak temu zaradzić? Czy na jet lag można się przygotować?
Ubezpieczenie turystyczne
Sposoby na jet lag – przed podróżą
Aby zniwelować skutki rozregulowania rytmu dobowego, możesz wprowadzić małe zmiany w swojej rutynie jeszcze przed podróżą. Ważny jest przede wszystkim odpoczynek. Stres, nadmierny wysiłek i nieprzespane noce nie będą twoimi sojusznikami, wręcz przeciwnie. Postaraj się wypocząć. Zadbaj też o odpowiednią, lekkostrawną dietę, również w trakcie podróży. Co jeszcze można zrobić przed wyjazdem, by zniwelować skutki jet lagu? Jeśli udajesz się na wschód, już na dwa dni przed planowanym wylotem połóż się do łóżka godzinę wcześniej, a następnego dnia – dwie godziny wcześniej. W przypadku podróży na zachód zrób odwrotnie – połóż się spać później.
Sposoby na jet lag – w trakcie i po podróży
Jet lag jest najbardziej uciążliwy w ciągu pierwszej doby i zazwyczaj utrzymuje się maksymalnie do 5-6 dni. Im więcej stref czasowych przekraczasz, tym dłuższy może być jet lag. W trakcie podróży zadbaj o swój komfort – wybierz ciepłe ubrania i wygodne buty (nie zapomnij o skarpetkach – przez klimatyzację można naprawdę zmarznąć), a od czasu do czasu i w miarę możliwości porozciągaj się i przejdź się po samolocie. Unikaj alkoholu i kofeiny, zamiast tego pij dużo wody niegazowanej, która korzystnie wpływa na organizm i samopoczucie. Dobrym sposobem może być też przestawienie zegarka na czas w miejscu docelowym natychmiast po zajęciu miejsca w samolocie. Kiedy będziesz już na miejscu, spróbuj się zrelaksować – pomoże spacer, lekkie ćwiczenia fizyczne i małe przyjemności. Daj swojemu ciału czas na adaptację i nie wymagaj od siebie zbyt wiele. Krótka drzemka może okazać się dobrym pomysłem, postaraj się jednak nie przekraczać 30 minut, a z dłuższym snem wstrzymaj się do wieczora. W kolejnych dniach spróbuj dostosować się do panującego w kraju docelowym rytmu. Pomocne może okazać się także przyjmowanie melatoniny, czyli hormonu regulującego rytm dobowy oraz czuwania. Pamiętaj, że wprowadzanie środków farmakologicznych zawsze należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Ubezpieczenie podróżne
Kierunek na wschód, kierunek na zachód
Ludzki organizm łatwiej zaadaptuje się do nowego rytmu dobowego, jeśli zostanie on wydłużony. Tak dzieje się w przypadku podróży ze wschodu na zachód – dzień staje się wtedy dłuższy, a jet lag mniej uciążliwy. Jeśli planujesz wyjazd na zachód, najlepiej będzie, jeśli wybierzesz lot w okolicach południa. Postaraj się nie spać w trakcie podróży – zabierz ze sobą ulubioną książkę, obejrzyj serial albo zajmij umysł czymś innym, co sprawia ci przyjemność, a równocześnie angażuje. Kierunek wschodni wymaga odwrotnych działań, więc prześpij się w samolocie – zabierz ze sobą poduszkę turystyczną, stopery oraz maskę na oczy i unikaj kofeiny. Co więcej, po dotarciu na miejsce, światło naturalne pomoże organizmowi szybciej się zaadaptować: jeśli lecisz na zachód, wystawiaj się na popołudniowe promienie słońca, a jeśli na wschód, skorzystaj ze światła poranka. Dzięki temu łatwiej będzie ci wydłużyć lub skrócić rytm dobowy.
Bezpieczeństwo w trakcie podróży – o czym pamiętać?
Każda podróż, niezależnie od celu wyjazdu, może być wspaniałą przygodą. Przed wizytą w dalekim kraju warto jednak zapoznać się z podstawowymi informacjami na jego temat, zaczerpnąć informacji o klimacie, kulturze i możliwym ryzyku. MSZ rekomenduje rejestrację w systemie Odyseusz, dzięki któremu dostaniesz powiadomienie o ewentualnym zbliżającym się zagrożeniu. Dzięki zgłoszeniu podróży, przedstawiciele MSZ będą mogli skontaktować się z tobą w nagłych wypadkach i udzielić ci pomocy. Pamiętaj także o właściwym ubezpieczeniu turystycznym – koszty leczenia poza granicami Unii Europejskiej (a nawet w jej obrębie) mogą być bardzo wysokie.
Ubezpiecz się na wyjazd
