W Polsce częstotliwość występowania zatrzymania krążenia wynosi 170 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców. Taka liczba pozornie nie wydaje się duża, jednak przyczyny zatrzymania krążenia bywają niepozorne, a wszystko zaczyna się niekiedy od zwykłego zakrztuszenia. Kiedy już wydarzy się taki scenariusz, świadkowie zdarzenia są często bezradni i nie wiedzą co zrobić. W rezultacie resuscytacja krążeniowo-oddechowa podejmowana jest jedynie w 97 przypadkach na 100 tysięcy. Ponad 70 osób nie otrzymuje więc potrzebnej pomocy i tym samym większej szansy na przeżycie.
Dlaczego nie wolno odwlekać pomocy?
Gdy zatrzyma się praca serca, już po upływie 3 minut dochodzi w mózgu do nieodwracalnych zmian. Po 10 minutach można już zazwyczaj mówić o śmierci pacjenta. To oczywiście szacunkowe wartości, ważny jest bowiem mechanizm, za sprawą którego doszło do nagłego zatrzymania krążenia, a nawet takie czynniki jak temperatura otoczenia.
Nie wiemy więc, ile sekund na skuteczne udzielenie pomocy nam jeszcze zostało, ale jednego możemy być pewni – każda jest równie cenna. Dlatego zawsze warto podjąć działania ratownicze. A im wcześniej rozpoczniemy resuscytację i wdrożymy defibrylację, tym szanse na przeżycie poszkodowanego będą większe. Dobrze obrazują to liczby: jeśli nie udzielimy pomocy, każda minuta oznacza 10-12% spadku szans na przeżycie. Jeżeli tylko resuscytacja zostanie podjęta, cały proces spowalnia, a wartości te obniżają się do poziomu 3-4%.
W przypadku zatrzymania krążenia najważniejszy jest czas, dlatego warto pokonać lęk przed nieprawidłowym udzieleniem pomocy i po prostu działać. Dzięki przeprowadzonej resuscytacji krążeniowo-oddechowej możemy uratować komuś życie. Warto przełamać strach także przed takimi urządzeniami jak AED i zastosować się do jego poleceń. Czekanie z tymi czynnościami do przyjazdu karetki byłoby w takiej sytuacji poważnym, a nawet śmiertelnym błędem.
Wśród osób młodych do nagłego zatrzymania krążenia dochodzi często z powodu zawału serca. Przewlekły stres, tempo życia, nieprawidłowa higiena codziennego życia powoduje, że coraz młodsze pokolenia stają się podatne na tego typu zdarzenia. Nie mogą już przyjmować, że ten problem ich nie dotyczy. Dlatego tak ważne jest, by zadbać o odpowiednią ochronę finansową w przypadku nagłego zachorowania.
Jak działa AED i gdzie je znaleźć?
Kiedy wezwiemy pogotowie ratunkowe, AED (Automated External Defibrillator) powinien być jednym z pierwszych narzędzi, którego – prócz własnych rąk – możemy potrzebować. Niestety, statystyki wskazują, że urządzenie jest wykorzystywane jedynie w 28% przypadkach udzielania pierwszej pomocy przy nagłym zatrzymaniu krążenia. AED umożliwia defibrylację, czyli przepuszczenie przez ciało osoby poszkodowanej prądu w celu „zrestartowania” serca, a w rezultacie przywrócenia jego prawidłowego działania, co znacznie zwiększa szanse na przeżycie. Tego typu sprzęty często są dostępne w przestrzeni publicznej, np. w szkołach, na dworcach czy lotniskach. Znajdziemy je także na stacjach warszawskiego metra. Ich lokalizację pomoże ustalić również mapa dostępna na stronie: www.geoportal.gov.pl.
- To, co zauważam coraz częściej w swojej pracy, to przypadki młodych ludzi, u których doszło do nagłego zatrzymania krążenia. Ostatni dotyczył chłopaka, który miał tylko 33 lata, jego serce się zatrzymało podczas intensywnego treningu w jednym z warszawskich parków. Mężczyzna ten, z pozoru w świetnej formie fizycznej, niestety przecenił swoje możliwości. Dzięki pomocy kilku spacerowiczów na miejscu, którzy podołali sytuacji i rozpoczęli niezwłocznie uciskanie klatki piersiowej oraz użyli AED, znajdującego się w pobliskiej szkole, chłopak wrócił do pełnej sprawności – opowiada Marcin „Borkoś” Borkowski, ratownik medyczny. – Dlatego tak ważne jest, by przełamać strach i nie bać się podejmować zdecydowanych kroków, gdy będziemy świadkiem podobnego zdarzenia. Dzięki wiedzy każdy z nas ma moc ratowania życia.
Gdy już odnajdziemy urządzenie, wystarczy je uruchomić i wykonywać jego polecenia zarówno głosowe, jak i wyświetlane na piktogramach. Każdy element działania jest istotny, zachowajmy spokój i wykonujmy polecenia, jeśli z czymś się spóźniamy, AED nie pójdzie dalej, tylko przypomni o nie wykonanej czynności.
Chcesz mieć pewność, że potrafisz prawidłowo udzielić pierwszej pomocy przy użyciu AED? Obejrzyj film przygotowany przez Wartę i ratownika medycznego Marcina "Borkosia" Borkowskiego.
Zainteresował Cię nasz artykuł? Zobacz też "Jak udzielić pomocy w przypadku zawału serca? Sprawdź, co warto wiedzieć" oraz "Co zrobić, jeśli będziesz świadkiem udaru mózgu?"
