Pierwsza pomoc na stoku – co warto wiedzieć?

Jakie są przyczyny wypadków na stoku?

Stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia czy złamania na stoku są codziennością. Jak podaje GOPR, w polskich górach, w sezonie zimowym interwencje ratowników mają miejsce ok. 4 tys. razy. Najczęściej do wypadków dochodzi w wyniku brawury i przeceniania swoich możliwości przez narciarzy. Dlatego zanim ruszymy na freeride lub zaczniemy wyścigi „na krechę” – pamiętajmy, że na stoku obowiązują nas zasady bezpieczeństwa. 

Przede wszystkim każdy narciarz zawsze powinien dostosować prędkość do swoich możliwości umiejętności oraz warunków pogodowych. Pamiętaj też, że pierwszeństwo na stoku zawsze przysługuje osobie, która znajduje się "przed" lub "niżej", a włączając się do jazdy zawsze powinniśmy upewnić się, czy ktoś nie nadjeżdża z góry. Z kolei zatrzymując się, zawsze zjeżdżajmy na ubocze. Ubocza powinniśmy trzymać się wspinając się pod górę lub schodząc z trasy. Ponadto, w miejscach, gdzie przebywa wielu narciarzy (w okolicach wyciągów, na zakończeniu trasy, czy w też załamania stoku) zawsze powinniśmy poruszać się powoli. To tam najczęściej gromadzą się na przykład: szkółki narciarskie pełne dzieci czy dorosłych, początkujący narciarze, osoby rozglądające się za wybraną przez siebie trasą albo czekające w kolejce do wyciągu, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę.
 

Ocena sytuacji

Do ważnych zasad panujących na stoku należy również ta, która nakazuje udzielić pomocy osobie, która uległa wypadkowi. Jeżeli więc będąc na nartach zobaczysz jakikolwiek wypadek, powinieneś zatrzymać się i w razie konieczności udzielić pomocy osobie poszkodowanej. Warto pamiętać też, w jaki sposób prawidłowo to zrobić. Od czego zacząć? Przede wszystkim zanim przejdziesz do udzielania pomocy, powinieneś upewnić się, że sam nie staniesz się kolejną ofiarą wypadku. Sprawdź więc w zależności od sytuacji, czy nie ma zagrożenia lawinowego, możliwości obsunięcia się gruntu, szczelin itp. Jeżeli ocenisz sytuację jako dla siebie bezpieczną, powinieneś podjechać do osoby, która uległa wypadkowi, rozeznać się w sytuacji i wezwać służby ratunkowe.
 

Zabezpieczenie miejsca wypadku

W kolejnym kroku powinieneś zabezpieczyć miejsce wypadku stawiając skrzyżowane narty co najmniej 5 metrów powyżej miejsca, w którym znajduje się poszkodowany. Dzięki temu inni narciarze będą omijać miejsce zdarzenia. Pamiętaj, by narty ustawić w odpowiedniej odległości od osoby, która uległa wypadkowi tak, by się na nią  nie przewróciły.
 

Wezwanie pomocy

Służby ratunkowe powiadomisz dzwoniąc na numer alarmowy 112 lub numer łączący bezpośrednio z TOPR lub GOPR, tel. 601-100-300. 112 to numer alarmowy działający w całej Unii Europejskiej.
 

Jeżeli jesteś na nartach we Włoszech, Francji lub Austrii – ten numer będzie również działał. Podczas rozmowy podaj miejsce, w którym doszło do wypadku. W jaki sposób je określić? Zwróć uwagę na słupy informacyjne stojące z boku każdej trasy. Podają one nazwę i numer trasy, czyli informacje niezbędne ratownikom. Jeżeli nie są widoczne np. z uwagi na warunki pogodowe – określ charakterystyczne elementy otoczenia, nazwę trasy, którą jedziesz, miejsce, z którego prowadzi. Jeżeli nie jesteś w stanie sam wezwać pomocy (np. rozładował Ci się telefon lub nie ma zasięgu) – poproś innego narciarza o pomoc. 

 

Ocena stanu poszkodowanego

W kolejnym kroku powinieneś ocenić stan poszkodowanego pod kątem zagrożenia życia. Jeżeli jest przytomny – zapytaj co mu dolega. Spróbuj ocenić,  w jakim jest stanie oraz sprawdź  tętno. Najłatwiej jest to zrobić przykładając koniuszki palców do skóry, między krtanią a dużym mięśniem szyjnym. Jeżeli poszkodowany nie wykazuje objawów uszkodzenia kręgosłupa, należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej. W miarę możliwości warto zabezpieczyć poszkodowanego przed utratą ciepła. Aż do przybycia pomocy powinieneś starać się utrzymywać z poszkodowanym kontakt, tak by nie stracił przytomności. Jeśli osoba, której udzielasz pomocy jest ranna i krwawi należy zmniejszyć krwawienie poprzez uciśnięcie rany materiałem lub przewiązanie  kończyny powyżej rany.
 

Reanimacja

Jeżeli ofiara wypadku nie oddycha i nie wyczuwasz akcji serca - wówczas należy jak najszybciej podjąć akcję reanimacyjną, zgodnie z zasadami:

• A (airway) – udrożnienie dróg oddechowych,
• B (breathing) – sztuczne oddychanie,
• C (circulation) – pośredni masaż serca.

Pamiętaj, że jakakolwiek reakcja na widok wypadku jest lepsza od zupełnej bierności. Ponadto, za nieudzielenie pomocy poszkodowanemu w wypadku grozi kara 3 lat pozbawienia wolności. Dotyczy to również wypadków na stoku.
 

Pamiętaj o ubezpieczeniu turystycznym

Na stoku nietrudno o nieszczęśliwy wypadek. Niezależnie od tego czy jesteś w Polsce czy za granicą zawsze pamiętaj, by wykupić ubezpieczenie turystyczne. Szczególnie za granicą taka ochrona jest bardzo ważna, ponieważ każdy wypadek oznacza bardzo wysokie koszty. Odpowiednie ubezpieczenie podróżne będzie więc najlepszą gwarancją spokojnego wypoczynku, wolnego od obaw o to, że niespodziewany incydent zamieni rekreację w pasmo problemów i nieplanowanych, dużych wydatków. Z takim ubezpieczeniem turystycznym będziesz mógł liczyć zarówno na pomoc organizacyjną (assistance), jak i na wsparcie finansowe na przykład pokrycie akcji ratunkowej, kosztów transportu, hospitalizacji czy leczenia.

Więcej o tym co powinna zawierać odpowiednia ochrona dla narciarzy i snowboardzistów, przeczytasz w naszym artykule „Idealna ochrona dla narciarzy – o czym pamiętać wybierając ubezpieczenie turystyczne na narty?”.