Rak jelita grubego jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych chorobami nowotworowymi[1]. Każdego roku diagnozuje się ok. 18 tys. nowych zachorowań. Powodem tak dużej śmiertelności jest m.in. zbyt późne wykrycie nowotworu, które często wynika z faktu, że rak ten nie daje wyraźnych objawów w początkowej fazie, ale też z faktu, że wciąż wielu z nas dolegliwości przewodu pokarmowego uznaje za wstydliwe.
Niehigieniczny tryb życia i coraz więcej zachorowań wśród młodych
Tymczasem w ostatnich latach zauważamy gwałtowny wzrost zachorowań, szczególnie wśród młodych ludzi. Jeszcze do niedawna rak jelita grubego dotyczył najczęściej osób po 50. roku życia, jednak w ciągu ostatnich dwóch dekad doszło do podwojenia liczby przypadków w młodszej grupie wiekowej. Osoby urodzone po 1990, czyli millenialsi i pokolenie Z jest dwukrotnie bardziej narażone na raka odbytnicy niż osoby urodzone w 1950[2]. Co więcej, czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka, są w Polsce na wyższym poziomie niż w innych państwach Unii Europejskiej – szczególnie zanieczyszczenie powietrza, nadwaga lub otyłość oraz spożycie alkoholu[3].
- Rak jelita grubego w początkowych stadiach może nie dawać żadnych wyraźnych objawów, dlatego regularne badania i obserwowanie swoich wypróżnień jest kluczowe. Musimy przestać bać się tego tematu i nie uznawać go już za tabu. Kolonoskopia diagnostyczna i jej negatywny (ujemny) wynik powinny być powodem do radości i chwalenia się, a nie powodem wstydu jak to jest obecnie. To część naszego życia i zdrowia, jak każda inna – i tak też traktuje ją każdy specjalista, do którego udamy się po pomoc – podkreśla Ariel Szczotok, pielęgniarz, ratownik medyczny z Centrum Szkoleniowego AdrenaLTika.
Wczesne wykrycie nowotworu zależy w dużej mierze od nas: obserwacji niepokojących objawów. Do najczęstszych należą:
- Zmiany w rytmie wypróżnień – na przykład biegunki, zaparcia, uczucie niepełnego wypróżnienia lub zmiana konsystencji stolca, które utrzymują się dłużej niż kilka dni.
- Krew w stolcu – zarówno świeża, jasnoczerwona krew, jak i ciemniejsze, smoliste stolce mogą wskazywać na krwawienie w jelitach.
- Niewyjaśniona utrata wagi – nagła, bez wyraźnej przyczyny utrata wagi może być jednym z objawów zaawansowanego raka.
- Osłabienie i zmęczenie – nowotwory mogą prowadzić do anemii, co powoduje chroniczne uczucie zmęczenia.
- Ból brzucha – mogą pojawić się bóle, wzdęcia lub dyskomfort w okolicach jamy brzusznej.
Jeżeli zauważysz u siebie którykolwiek z tych objawów, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Wczesne wykrycie raka jelita grubego znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
Profilaktyka raka jelita grubego
Zdrowy styl życia nie da nam gwarancji tego, że ochronimy się przed zachorowaniem. Może natomiast zmniejszyć znacząco ryzyko jego wystąpienia. Dlatego warto dbać o:
• zdrową dietę – bogatą w błonnik;
• aktywność fizyczną – mogą to być nawet regularne spacery, nikt nie każe przebiec nam od razu maratonu, ważne, by być konsekwentnym;
• unikanie używek – papierosów i alkoholu;
• kontrola masy ciała – nadwaga i otyłość to czynniki ryzyka w wypadku raka jelita grubego, dlatego istotne jest utrzymanie prawidłowej masy ciała.
Rak jelita grubego – porady medyka
O tym, jakie jeszcze objawy powinny Cię zaniepokoić, do kogo możesz zgłosić się po pomoc oraz jak wygląda ścieżka diagnostyczna i jak kluczową rolę w niej odgrywa świadomość oraz kolonoskopia diagnostyczna dowiesz się z poniższego wideo z Arielem Szczotokiem, pielęgniarzem i ratownikiem medycznym z Centrum Szkoleniowego AdrenaLTika.
Jakie wsparcie w walce z nowotworem daje ubezpieczenie na życie
Według badań przeprowadzonych przez Wartę w grudniu 2023 r. 8 na 10 Polaków obawia się zachorowania na nowotwór. Co 5. Polak dopuszcza możliwość, że w ciągu pięciu najbliższych lat prawdopodobne jest, że poważnie zachoruje. Pomimo tego 27 proc. nie jest w ogóle zabezpieczonych finansowo na taką sytuację.
Tymczasem polisa na życie może być bardzo pomocna w sytuacji, gdy przyjdzie nam walczyć z nowotworem i choroba wyłączy nas z codziennego życia na dłuższy czas. Ubezpieczenie Warty zapewni nawet do 600 tys. zł po otrzymaniu diagnozy nowotworu złośliwego, które można wykorzystać na dowolny cel: prywatne badania, wizyty u specjalistów, zakup nierefundowanych leków, dojazdy do placówek medycznych czy pokrycie bieżących wydatków. Opcją może być również leczenie za granicą – choremu, który będzie posiadał takie ubezpieczenie Warta zorganizuje i pokryje koszty leczenia do 2 mln euro.
[1] OECD (2023), Krajowe profile dotyczące nowotworów: Polska 2023
, EU Country Cancer Profiles, OECD Publishing, Paris, doi.org/10.1787/aab579a7-pl.
Zwrotnik Raka, Rak jelita grubego u młodych osób – rośnie liczba przypadków, www.zwrotnikraka.pl/rak-jelita-grubego-u-mlodych-osob/
[3] OECD (2023), dz. cyt.
