Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu – do czego zobowiązuje?

Co to jest umowa przedwstępna sprzedaży samochodu?

Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu to dokument regulowany zapisami Kodeksu Cywilnego. Może mieć ona formę:

• umowy jednostronnie zobowiązującej – tylko jedna ze stron zobowiązuje się do zawarcia w określonym czasie umowy kupna-sprzedaży pojazdu,
• umowy dwustronnie zobowiązującej – obie strony umowy zobowiązują się do zawarcia w określonym czasie umowy kupna-sprzedaży samochodu.

Istotą umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu jest zobowiązanie jednej lub obu stron do sfinalizowania w przyszłości umowy przyrzeczonej (umowy kupna-sprzedaży pojazdu).

Umowa kupna-sprzedaży samochodu jest umową dwustronnie zobowiązującą. Jedna ze stron zobowiązuje się do przekazania własności pojazdu na nabywcę, a druga ze stron do zapłacenia ustalonej kwoty za przedmiot umowy.
 

Kiedy warto zawrzeć umowę przedwstępną sprzedaży samochodu?

Podpisanie umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu jest wskazane w następujących sytuacjach:

• Pojazd musi zostać przygotowany do sprzedaży

Chodzi głównie o wykonanie napraw oraz weryfikację stanu technicznego pojazdu. Często właściciel musi także zgromadzić wszystkie dokumenty niezbędne do finalizacji transakcji.

• Kupujący chce zgromadzić środki niezbędne do finalizacji transakcji

W przypadku transakcji opiewających na kilkadziesiąt czy kilkaset tysięcy złotych kupujący może potrzebować czasu na zgromadzenie wymaganej sumy pieniędzy. Jednocześnie chce uniknąć sytuacji, kiedy w międzyczasie ktoś inny sfinalizuje transakcję ze sprzedającym. Często zakup pojazdu jest uzależniony od uruchomienia dla kupującego kredytu przez bank, co także wiąże się z koniecznością oczekiwania na realizację określonych procedur.

Niejednokrotnie zdarza się, że jedna ze stron transakcji nie może sfinalizować jej w danej chwili ze względu na pilny wyjazd. Wskazane jest wtedy podpisanie umowy przedwstępnej, która będzie chronić interesy obu stron. Aktualny właściciel ma pewność, że auto zostanie sprzedane. Kupujący zyska gwarancję, że nikt przed nim nie kupi auta będącego przedmiotem umowy.
 

Jakie dane powinna zawierać umowa przedwstępna sprzedaży samochodu?

Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu powinna zawierać następujące informacje:

• dane sprzedającego (imię, nazwisko, PESEL, numer dokumentu tożsamości, adres),
• dane kupującego (imię, nazwisko, PESEL, numer dokumentu tożsamości, adres),
• NIP i REGON (jeśli stroną umowy jest firma),
• data i miejsce zawarcia umowy,
• dane samochodu będącego przedmiotem sprzedaży (marka, model, numer rejestracyjny, numer VIN, rok produkcji, numer silnika i przebieg),
• oświadczenie sprzedającego, że jest jedynym właścicielem pojazdu,
• oświadczenie sprzedającego, że zobowiązuje się do przekazania kupującemu przedmiotu umowy za określoną kwotę i w określonym czasie,
• oświadczenie dotyczące zadatku lub zaliczki,
• informacja o zastosowaniu przepisów Kodeksu Cywilnego,
• wysokość kary dla każdej ze stron za niewywiązanie się z zapisów umowy,
• podpisy sprzedającego i kupującego.

Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu powinna zostać sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach.

Regulacje prawne dotyczące zobowiązań umowy przedwstępnej zawiera Kodeks Cywilny, a dokładnie art. 389-390 KC. Art. 389 Kodeksu Cywilnego zobowiązuje strony do określenia w dokumencie najważniejszych postanowień, jakie będzie zawierała umowa przyrzeczona sprzedaży oraz ustalenia terminu jej zawarcia. Art. 390 Kodeksu Cywilnego określa konsekwencje wynikające z niedotrzymania postanowień umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu.
 

Jaką wybrać formę umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu?

Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu zawsze powinna mieć formę pisemną. Dobrym pomysłem jest zawarcie jej w obecności notariusza. Oto największe zalety takiego rozwiązania:

• Każda ze stron może dochodzić zawarcia umowy kupna-sprzedaży pojazdu na drodze sądowej. Na przykład, jeśli sprzedajesz samochód i kupujący rozmyśli się już po zawarciu umowy przedwstępnej.
• Strony transakcji są lepiej chronione. Notariusz zadba o to, aby w treści umowy znalazły się wszystkie potrzebne zapisy.

Podpisanie notarialnej umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu wiąże się z koniecznością zapłaty taksy notarialnej, czyli wynagrodzenia notariusza. Dlatego taka forma jest wybierana najczęściej przy dużej wartości przedmiotu transakcji.
 

Na co zwrócić uwagę przy podpisaniu umowy przedwstępnej?

Przy podpisaniu umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii:

• Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu nie przenosi jego własności ze sprzedającego na kupującego. Dlatego wszelkie koszty utrzymania pojazdu (badania techniczne, ubezpieczenie) spoczywają na sprzedającym do momentu zawarcia umowy kupna-sprzedaży. Nabywca staje się właścicielem samochodu i odpowiada za jego ubezpieczenie oraz stan techniczny dopiero po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży.
   
• W umowie przedwstępnej sprzedaży samochodu nie mogą znaleźć się zapisy mówiące o braku możliwości otrzymania zwrotu zaliczki przy odstąpieniu od transakcji.
   
• W przypadku umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu zawartej w dowolnej formie (innej niż akt notarialny) jedyną sankcją grożącą z tytułu jej niewykonania jest konieczność zapłaty odszkodowania. Nie jest jednak możliwe doprowadzenie do przymusowego zawarcia umowy przyrzeczonej. Takie prawo daje jedynie umowa przedwstępna sprzedaży samochodu zawarta w formie aktu notarialnego.
   
• Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu powinna zawierać precyzyjne informacje dotyczące przedmiotu transakcji. Jakiekolwiek błędy na tym polu (błędny numer VIN, źle spisana pojemność czy moc silnika) mogą stanowić dla kupującego podstawę do niewywiązywania się z postanowień umowy.
   

Jakie są konsekwencje niewywiązania się z umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu?

Umowa przedwstępna sprzedaży pojazdu powinna także zakładać określone konsekwencje, w przypadku niewywiązania się z jej zapisów przez jedną ze stron. Zazwyczaj dotyczą one zadatku oraz tego, co dzieje się z nim przy zerwaniu umowy.

Aby właściwie interpretować zapisy umowy, powinieneś najpierw poznać różnice między zadatkiem a zaliczką.

• Zaliczka to, zgodnie z kodeksem cywilnym, forma świadczenia pieniężnego na poczet ceny lub wynagrodzenia. Niezależnie od tego, kto jest odpowiedzialny za zerwanie umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu, zaliczkę zawsze zwraca się wpłacającemu.
• Zadatek pełni funkcję rekompensaty, jeśli jedna ze stron zrezygnuje z podpisania umowy.
   

W przypadku zerwania umowy, w ramach której wpłacony został zadatek, pozostają trzy możliwości rozwiązania całej sytuacji:

• kupujący ma prawo do dwukrotności zadatku wpłaconego sprzedającemu,
• sprzedający ma prawo zachować pełną wysokość wpłaconego zadatku,
• niezależnie od strony zrywającej umowę, zadatek jest w całości zwracany.

Dlatego zwróć uwagę, aby w umowie przedwstępnej sprzedaży samochodu poprawnie posługiwać się omawianymi terminami. Zadatek daje Ci większe możliwości w chwili, kiedy nie dojdzie do podpisania umowy. Jeśli jednak planujesz zakup pojazdu, a nie jesteś pewien, czy w określonym terminie uda ci się zebrać wymaganą kwotę, to korzystniejszy będzie dla Ciebie zapis o zaliczce.

Kwota zadatku lub zaliczki może zostać wpłacona gotówką lub przelewem na rachunek bankowy. To zależy od ustaleń pomiędzy stronami. Najważniejsze, aby kwota zadatku lub zaliczki znalazła się w treści umowy. Kupujący powinien uzyskać potwierdzenie, że sprzedający otrzymał pieniądze.

Pamiętaj także, że umowa przedwstępna sprzedaży samochodu może ulec przedawnieniu. Dochodzi do niego po upływie roku od dnia, w którym miała być zawarta. Termin ten może ulec zmianie, jeśli sąd oddali żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej. W takiej sytuacji do przedawnienia dochodzi z chwilą uprawomocnienia się wyroku sądu.

Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu jest dokumentem zabezpieczającym interesy obu stron. Jej staranne przygotowanie pozwala doprecyzować wiele szczegółów, a tym samym uniknąć spornych sytuacji podczas finalizacji transakcji.