Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych - co warto wiedzieć?

Co reguluje ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych?

Kwestię ubezpieczeń obligatoryjnych reguluje Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003 r.  z późniejszymi zmianami.

Według Art. 1. przepisy określają:

• zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego OC posiadacza  pojazdu, OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego i budynków wchodzących w jego skład na wypadek ognia i innych zdarzeń losowych;
• sposobów kontroli zgodności zawierania umów ubezpieczenia z przepisami prawa;
• podstawowe zasady dotyczące pozostałych ubezpieczeń obowiązkowych;
• zadania i specyfikę działania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
   

Zakup OC z datą wsteczną — czy jest możliwy?

Za brak obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej grożą wysokie kary od UFG, których wysokość jest zależna od długości przerwy w ciągłości ochrony OC. Spóźnialscy kierowcy niekiedy mogą wpaść na pomysł wykupienia ochrony z datą wsteczną, aby „zatuszować” ewentualny brak ciągłości. Na takim rozwiązaniu skorzystaliby również kierowcy, którzy w momencie spowodowania wypadku lub kolizji nie byli objęci ubezpieczeniem.

Według art. 10., ust. 1a. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia  z datą wsteczną jest zakazane.
 

Wypłata odszkodowania a stan nietrzeźwości

Kolejną kwestią, którą warto poruszyć, jest wypłata odszkodowania poszkodowanemu w wypadku, gdzie sprawca był nietrzeźwy lub w stanie po spożyciu alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii.

Jak określono w art.11., ust. 3., towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci należne odszkodowanie nawet wtedy, gdy sprawca wypadku był pijany. Należy pamiętać o konsekwencjach prawnych. Ubezpieczyciel będzie „dochodził” od winnego kierowcy zwrotu wypłaconego odszkodowania (regres ubezpieczeniowy).

Zgłaszanie szkody z OC posiadacza pojazdu

Prawo przewiduje dwa terminy, w trakcie których należy dokonać zgłoszenia szkody:

• 3 lata – w przypadku szkody rzeczowej. Czas liczony jest od momentu jej zauważenia i ustalenia, kto jest za nią odpowiedzialny. Trzeba jednak pamiętać, że nie może to być więcej niż 10 lat od momentu jej powstania;
• 20 lat – przy wypadku; czas liczony jest od dnia danego zdarzenia.

Warto jednak zgłosić szkodę jak najszybciej m.in. ze względu na trudności z późniejszym ustaleniem okoliczności bądź odpowiedzialności za szkodę.
 

Samochody zwolnione z 12 miesięcznego  obowiązkowego OC

W przypadku pojazdu historycznego /zabytkowego nie ma konieczności wykupienia polisy, jeśli nie jest on użytkowany. Właściciele takich pojazdów nie muszą martwić się o brak ciągłości ubezpieczenia, a w sytuacji wyjazdu np. na zlot lub wystawę wystarczy ochrona krótkoterminowa (min. na 30 dni).
 

Termin wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC

Przepisy wskazują, że towarzystwo ubezpieczeniowe ma 30 dni na wypłatę odszkodowania, licząc od dnia jej zgłoszenia. Nie zawsze będzie to możliwe, ze względu na trudności związane ze zbadaniem okoliczności potrzebnych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. W takim wypadku zakład ubezpieczeń może wypłacić świadczenie w ciągu 14 dni od momentu ich ustalenia, jednak nie później niż 90 dni od zgłoszenia szkody.

W szczególnych przypadkach uzgodnienie stopnia odpowiedzialności i wysokości odszkodowania może być uzależnione od postępowania sądowego. Wtedy termin 90 dni może zostać przekroczony, ale bezsporna część należnej poszkodowanemu sumy musi być wypłacona w ciągu wcześniej wspomnianych 30 dni. Jednocześnie ubezpieczyciel powinien zawiadomić poszkodowanego o przyczynach niemożności zaspokojenia całej kwoty odszkodowania w określonym terminie.

Wysokość sumy gwarancyjnej

Ustawa reguluje również minimalną dopuszczalną sumę gwarancyjną, czyli kwotę, do której ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za szkodę. Obecnie jej wartość wynosi:

• 5,21 mln euro w przypadku szkód na osobie;
• 1,05 mln euro w przypadku szkód w mieniu.

Warto zaznaczyć, że sumy gwarancyjne są identyczne dla każdego ubezpieczanego pojazdu bez względu na jego wartość czy wiek. W Polsce są takie limity, a za granicą mogą być wyższe i wtedy Ubezpieczyciel ma odpowiedzialność do wyższego limitu.

Zwrot składki z umowy OC

Przepisy zawarte w ustawie przewidują możliwość zwrotu składki w pewnych sytuacjach. Pierwszą z nich jest odstąpienie od umowy zawartej na odległość (przez telefon lub internet) w ciągu 30 dni. Wtedy towarzystwo ubezpieczeniowe zwraca składkę, jednak pomniejszoną proporcjonalnie do wykorzystanej ochrony, którą ubezpieczony był objęty do momentu  zakończenia polisy.

Zwrot należy się również np. w przypadku wypowiedzenia automatycznie odnowionej polisy, gdy posiadacz pojazdu skorzystał z oferty innego towarzystwa ubezpieczeniowego (podwójne OC).

Część składki odzyskamy także przy zakończeniu umowy w związku np. ze złomowaniem lub wyrejestrowaniem pojazdu.

Ubezpieczyciel zgodnie z prawem powinien zwrócić składkę lub odpowiednią jej część nie później niż 14 dni od momentu otrzymania informacji o zakończeniu umowy. Oczywiście należy podać powód, dlaczego umowa ma zostać zakończona.
 

Wypowiedzenie umowy obowiązkowego ubezpieczenia

Aktualne przepisy wskazują, że posiadacz pojazdu może wypowiedzieć umowę OC najpóźniej jeden dzień przed jej końcem. Oczywiście masz prawo później zrezygnować z automatycznie odnowionej polisy, jeśli ubezpieczysz się u innego ubezpieczyciela. Konieczne będzie jednak uiszczenie opłaty za okres ochrony od dnia automatycznego przedłużenia do dnia wypowiedzenia.

W przypadku nabycia pojazdu wypowiedzenie możesz złożyć w dowolnym momencie trwania umowy, którą otrzymałeś wraz z pojazdem.