Wymiana opon a wymiana kół - co możesz zrobić samodzielnie?

Jak przebiega wymiana kół w pojeździe?

Wymiana kół w pojeździe to standardowa czynność, którą możesz z powodzeniem wykonać samodzielnie. Nie jest do tego potrzebny specjalistyczny sprzęt. Wystarczy:

• lewarek,
• klucz do kół,
• rękawice ochronne.

Jeśli felgi w aucie mają nakładki antykradzieżowe, to niezbędny też będzie adapter do śrub. Kolejne kroki wyglądają następująco:

• Przed demontażem koła koniecznie zabezpiecz samochód.
• Uruchom hamulec pomocniczy i zostaw auto na biegu.
• Podłóż kołek lub klin pod drugie koło tej samej osi.
• Poluzuj śruby w kole.
• Unieś auto na podnośniku.
• Odkręć śruby i odłóż je do pojemnika (na ziemi mogą się zabrudzić, co pogorszy ich parametry).
• Zdejmij koło z piasty. Możesz położyć je pod wahaczem, aby zyskać dodatkowe zabezpieczenie przed zsunięciem się auta z podnośnika.
• Załóż nowe koło.
• Dokręcaj śruby „na krzyż”. Pierwsze kilka obrotów wykonaj ręcznie. Następnie użyj klucza.
• Opuść samochód.
• Dokręć śruby z odpowiednią mocą.

Przy okazji samodzielnej wymiany kół możesz także skontrolować stan ogumienia oraz felg. Warto również sprawdzić stopień zużycia klocków hamulcowych i tarcz. Nie trzeba do tego specjalistycznej wiedzy. Taka systematyczna kontrola pozwala w porę wykryć i zaplanować wymianę określonych podzespołów.

W osobnym artykule szczegółowo opisujemy, jak wygląda samodzielna wymiana opon letnich na zimowe. Znajdziesz w nim rozwinięcie opisu związanego z demontażem i montażem ogumienia. Ponadto zamieszczamy kilka cennych wskazówek, na co zwrócić uwagę przy samodzielnej wymianie kół.
 

Jak przebiega wymiana opon w pojeździe?

Wymiana opon w pojeździe jest dużo bardziej skomplikowana i wymaga odpowiedniego sprzętu, którym dysponują profesjonalne warsztaty. W przypadku niektórych typów ogumienia (kierunkowe, asymetryczne) należy zachować odpowiednią stronę montażu oraz kierunek obrotów.

W zakresie demontażu i montażu koła procedura jest dokładnie taka sama jak opisana powyżej. Wiesz już zatem, że możesz wykonać to samodzielnie i bez specjalistycznego sprzętu. Jednak przy wymianie opon pojawiają się dodatkowe czynności:

• Demontaż opony

Na tym etapie należy pamiętać o czujnikach TPMS, które są dosyć powszechnie montowane w wielu pojazdach poruszających się po naszych drogach. Elementy te są umieszczone przeważnie przy zaworze lub w kanale centralnym. I najczęściej ulegają uszkodzeniu podczas niefachowego demontażu opony. Dlatego należy unikać odbijania stopek w okolicy zaworu. Ponadto w początkowej fazie czujnik zawsze powinien znajdować się pod stopką montażownicy.

Jest to urządzenie służące do szybkiego zdjęcia opony z felgi oraz jej ponownego umieszczenia na obręczy. Większe warsztaty są wyposażone w montażownice automatyczne. Dzięki temu cały proces odbywa się w mgnieniu oka. Na rynku dostępne są także montażownice niezautomatyzowane oraz urządzenia ręczne. Te ostatnie ze względu na relatywnie niską cenę są w zasięgu zwykłych użytkowników aut. Pamiętaj jednak, że oprócz właściwego sprzętu niezbędne są także umiejętności. Nieprawidłowa obsługa montażownicy może zakończyć się uszkodzeniem opony. A to narazi Cię na dodatkowe koszty.

Podczas demontażu opon stosowane są także specjalne pasty. Nie mogą to być preparaty na bazie substancji ropopochodnych. Takie środki mogą wnikać w głąb gumy i niszczyć stopkę. Ich używanie powoduje wzrost ryzyka obrócenia opony względem obręczy, a w efekcie pogorszenie bezpieczeństwa i komfortu podróżowania. Pasty montażowe mają minimalizować naprężenia podczas demontażu i pompowania kół oraz uszczelnić styk stopni opony z obręczą. Profesjonalne preparaty zachowują neutralność chemiczną względem gumy i nie powodują zabrudzeń opony, felgi czy karoserii.
 

• Wyważenie opony

Po zamontowaniu opony zimowej na feldze konieczne jest jej wyważenie. Do tego celu należy wykorzystać specjalne urządzenie. Wyważarka to standardowy element wyposażenia każdego punktu wulkanizacyjnego. Istnieją dwie metody wyważania kół – statyczna i dynamiczna. W wyważonych kołach główna oś bezwładności pokrywa się z osią obrotu koła. Każda metoda służy do wykrycia przesunięcia osi bezwładności w odmiennej płaszczyźnie. Statyczne wyważanie kół przeprowadza się, gdy środek masy osi bezwładności jest przesunięty równolegle do osi obrotu. W efekcie powstaje siła odśrodkowa działająca w kierunku prostopadłym do osi obrotu. W takiej sytuacji pojawia się „bicie” koła w płaszczyźnie pionowej. Dynamiczne wyważania należy zastosować, gdy środek masy jest nachylony pod kątem do osi obrotu. „Bicie” wywołane niewyważeniem kół występuje na boki.

Podczas wyważania na feldze montuje się specjalne ciężarki, które mają pomóc w osiągnięciu pożądanych parametrów pracy koła. Elementy te powinny charakteryzować się właściwą sztywnością i sprężystością. Dzięki temu nie powodują uszkodzenia obręczy przy ich nabijaniu, a jednocześnie trwale przylegają do felgi. Ciężarki muszą mieć także właściwy kształt, który jest idealnie dopasowany do konkretnej obręczy.

Jakie są objawy źle wyważonych kół? Podczas jazdy możesz zauważyć:

• drgania kierownicy lub nawet całego nadwozia pojazdu,
• zarzucanie tylnej części samochodu w zakrętach (brak wyważenia kół tylnej osi),
• specyficzny szum wydawany przez opony podczas jazdy.
   

Jazda na niewyważonych kołach jest niebezpieczna. Wynika to z pogorszenia właściwości jezdnych samochodu. Główne objawy to słabsza przyczepność, mniejsza skuteczność hamowania oraz obniżony komfort jazdy. Niewyważone koła przyczyniają się do szybszego zużycia amortyzatorów, drążków kierowniczych oraz łożysk, a także nierównomiernego ścierania bieżnika. To generuje dodatkowe koszty i stwarza realne niebezpieczeństwo na drodze.

To tylko pokazuje, że prosta na pierwszy rzut oka czynność, jaką jest demontaż opony czy wyważenie koła, wymaga nie tylko odpowiedniego sprzętu, ale przede wszystkim wiedzy i doświadczenie. Bez tego możesz osiągnąć efekt odwrotny do zamierzonego, a dodatkowo narazić się na koszty i prowokować niebezpieczne sytuacje na drodze.
 

Dlaczego należy sprawdzać geometrię kół?

Niezależnie, czy wymieniasz opony, czy całe koła, powinieneś przy tej okazji sprawdzić geometrię kół. Dlaczego? Ponieważ ogumienie założone na pojeździe podczas zużywania dopasowuje się do pracy z zawieszeniem. Nowe opony zamontowane do auta będą układać się inaczej. W efekcie zaczną zużywać się nierównomiernie.

Geometria zawieszenia oznacza parametry poszczególnych elementów układu. To one decydują o ułożeniu koła względem nawierzchni. Prawidłowo ustawiona geometria zapewnia optymalne przyleganie opony do jezdni. Dzięki temu zachowuje najlepszą płaszczyznę styku z asfaltem podczas jazdy na wprost i pokonywania zakrętów.

Najczęstsze objawy nieprawidłowej geometrii kół to:

• ściąganie pojazdu na boki,
• charakterystyczny pisk w czasie pokonywania zakrętu z niewielką prędkością,
• opóźniona reakcja układu zawieszenia na skręt kierownicy,
• nagła zmiana położenia kierownicy przy najechaniu na przeszkodę,
• brak reakcji pojazdu na ruchy kierownicą.
   

Część objawów niestety nie jest dostrzegalna dla kierowcy. Skutkiem jazdy z nieprawidłową geometrią zawieszenia może być:

• nadmierne zużycie ogumienia,
• uszkodzenie opon,
• wyższe opory toczenia,
• wyższe spalanie,
• większe obciążenie jednostki napędowej.

Pojazd z nieprawidłową geometrią może zachowywać się niestabilnie. A to stwarza realne zagrożenie na drodze.

Nowoczesne auta mają układy jezdne o budowie wielowahaczowej. Z tego względu do wykonania geometrii niezbędny jest czterogłowicowy tester. Jeśli samodzielnie wymieniasz koła w swoim samochodzie, to powinieneś udać się do serwisu, który sprawdzi geometrię w Twoim pojeździe.

Jak przebiega wymiana kół z czujnikami TPMS?

Jeśli Twój samochód jest wyposażony w czujniki TPMS (Tire Pressure Monitoring System) to sezonowy serwis ogumienia będzie nieco bardziej skomplikowany. Jednocześnie jego koszt wzrośnie. Planujesz sam przełożyć koła w pojeździe? I tak będziesz musiał zgłosić się do serwisu, aby wykonać kalibrację układu. W przeciwnym razie system może podawać błędne wskazania.

Standardowy przegląd auta z bezpośrednim systemem TPMS składa się z następujących czynności:

• podłączenie testera i odczyt pamięci sterownika,
• skanowanie czujnika celem odczytu wartości ciśnienia, temperatury i stanu baterii,
• zestawienie danych ze sterownika i skanera,
• weryfikacja stanu zaworów oraz jakości połączeń,
• kontrola zgodności wkładki zaworowej z typem zaworu,
• sprawdzenie typu kaptura pod kątem zgodności z zaworem.
   

System pośredni TPMS, instalowany w większości aut klasy średniej i niższej, wymaga następujących czynności serwisowych:

• podłączenie testera do właściwego złącza EOBD,
• odczyt pamięci sterownika ABS,
• weryfikacja błędów i prawidłowej prędkości obrotowej koła.

Sezonowa wymiana ogumienia to dodatkowy koszt, którego wielu kierowców wolałoby uniknąć. Jeśli masz dwa komplety kół z oponami sezonowymi, to możesz samodzielnie je wymieniać. W przypadku wymiany opon wykonanie tej czynności na własną rękę jest praktycznie niemożliwe. Czasem jednak dużo lepszym rozwiązaniem jest zlecenie tego typu prac fachowcom, którzy dysponują nie tylko odpowiednim sprzętem, ale także wiedzą i doświadczeniem.