Przewóz dziecka w samochodzie – aktualne przepisy i zasady dotyczące obowiązku jazdy w foteliku

Dziecko w aucie i fotelik dziecięcy – przepisy

W Polsce przepisy dotyczące używania fotelików samochodowych funkcjonują od 1999 roku. Obecnie, głównym kryterium dla obowiązku przewożenia dziecka w foteliku jest jego wzrost, a nie wiek. Zgodnie z przepisami, każde dziecko o wzroście poniżej 150 cm musi być przewożone w odpowiednio dobranym foteliku samochodowym. Od tej zasady istnieją jednak pewne wyjątki.

• Przewożenie dziecka, które ma powyżej 135 cm wzrostu

Jeśli ze względu na masę ciała i wzrost dziecko nie mieści się w żadnym z dostępnych na rynku fotelików, może jeździć bez tej ochrony. W takim wypadku musi jednak siedzieć z tyłu samochodu i być zapięte pasami bezpieczeństwa.

• Przewożenie 3 dzieci na tylnym siedzeniu

W przypadku rodziny podróżującej z trójką dzieci, istnieje ryzyko, że jeden z fotelików nie zmieści się na tylnym siedzeniu. W takiej sytuacji najstarsze dziecko (musi mieć ukończone 3 lata), może być przewożone bez fotelika. Musi jednak siedzieć pośrodku tylnej kanapy i być przypięte pasami bezpieczeństwa.

• Przewożenie dziecka w taksówce, karetce lub radiowozie

Obowiązek fotelika dla dziecka nie dotyczy wybranych pojazdów. W związku z tym dzieci w radiowozie, taksówce czy karetce nie muszą mieć fotelików. 

Przeczytaj: Gdzie na urlop z dziećmi?

Fotelik na przednim siedzeniu – przepisy

Przepisy dotyczące przewożenia dzieci na przednim siedzeniu samochodu są szczególnie ważne, ponieważ to miejsce, mimo że komfortowe, wiąże się z wyższym ryzykiem w razie wypadku. Zgodnie z przepisami, dzieci poniżej 150 cm wzrostu nie powinny być przewożone na przednim siedzeniu, jeśli w samochodzie znajduje się aktywna poduszka powietrzna pasażera. W takim przypadku fotelik samochodowy musi być umieszczony na tylnej kanapie, aby zminimalizować ryzyko obrażeń.

Jeśli jednak konieczne jest przewożenie dziecka na przednim siedzeniu, należy zadbać o kilka kwestii:

• Wyłączenie poduszki powietrznej – jeśli samochód jest wyposażony w poduszkę powietrzną pasażera, przed przewozem dziecka należy ją wyłączyć. Poduszka uruchomiona podczas wypadku może stanowić poważne zagrożenie dla dziecka.
• Odpowiedni fotelik – dziecko musi być przewożone w foteliku odpowiednio dopasowanym do jego wieku, wagi i wzrostu. Ważne jest, aby fotelik był zamocowany zgodnie z instrukcjami producenta i posiadał odpowiednie atesty bezpieczeństwa.
• Pas bezpieczeństwa – dziecko powinno być przypięte pasami bezpieczeństwa zgodnie z zasadami dotyczącymi fotelików samochodowych. Pasy muszą być prawidłowo dopasowane do fotelika, aby zapewnić maksymalną ochronę.

Pamiętaj, że przewożenie dzieci na przednim siedzeniu jest dozwolone tylko w wyjątkowych sytuacjach, ale zawsze z zachowaniem szczególnej ostrożności i przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa.

Jak wozić dziecko w foteliku – przodem czy tyłem?

Bezpieczeństwo dzieci podczas podróży samochodowych to priorytet każdego rodzica, dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio dobrać fotelik i prawidłowo go zamontować. Wiele osób zastanawia się, który wariant montażu fotelika jest najbezpieczniejszy dla malucha. Eksperci są zgodni co do tego, że najlepszym rozwiązaniem jest przewożenie dziecka w foteliku ustawionym tyłem do kierunku jazdy (foteliki RWF). Taki sposób montażu zapewnia maksymalną ochronę, ponieważ w razie wypadku siły działające na ciało dziecka są równomiernie rozkładane, a głowa, szyja i kręgosłup są mniej narażone na urazy. 

Do kiedy dziecko powinno jeździć tyłem?

Zaleca się, aby dziecko podróżowało tyłem do kierunku jazdy co najmniej do 4. roku życia, o ile nie przekroczy ono limitu wagi i wzrostu dopuszczalnego dla danego fotelika. W niektórych fotelikach, zwłaszcza tych przeznaczonych dla niemowląt, możliwość montażu tyłem do kierunku jazdy jest jedyną opcją. 

Przewożenie dziecka przodem do kierunku jazdy – ryzyko dla maluchów

Choć montaż fotelika przodem do kierunku jazdy jest popularnym rozwiązaniem u starszaków, to w przypadku małych dzieci wiąże się z wyższym ryzykiem. W razie wypadku maluchy siedzące przodem są bardziej narażone na urazy, zwłaszcza w obrębie szyi i kręgosłupa, ponieważ ich małe ciało nie jest w stanie wytrzymać sił działających przy zderzeniu. 

Jak przewozić dziecko w foteliku? Dostosuj sposób do rodzaju fotelika

Producenci dzielą foteliki samochodowe na kilka kategorii. Podstawowym kryterium jest waga dziecka. Podczas wyboru należy także uwzględnić wzrost swojej pociechy. Czasem zdarza się, że dziecko wagowo mieści się w danym przedziale, a jednocześnie jest zbyt duże, aby komfortowo podróżować w teoretycznie pasującym foteliku.

Rodzaje fotelików samochodowych ze względu na grupę wagową:

• Grupa 0

To foteliki dla dzieci od momentu narodzin do osiągnięcia 10 kg wagi, czyli do około 9. miesiąca życia

• Grupa 0+

To foteliki dla dzieci od momentu narodzin do osiągnięcia 13 kg wagi, czyli do ok. 18. miesiąca życia.

Foteliki grupy 0 i 0+ to popularne nosidełka (łupiny). Można je montować tylko tyłem do kierunku jazdy. Nosidełka są bardzo funkcjonalne, ponieważ ławo je przymocować także do stelaża wózka. Są wyposażone w specjalną wkładkę redukcyjną. Pozwala ona spłycić powierzchnię fotelika, aby optymalnie dopasować ją do ciała niemowlaka, zapewnić najlepszą pozycję i maksymalny poziom bezpieczeństwa.

• Grupa I

To foteliki dla dzieci o wadze 9-18 kg, czyli w wieku od 9 miesięcy do 4 lat.

Przeważnie dziecko zaczyna korzystać z tego fotelika po ukończeniu 1. roku życia. Modele z tej kategorii można montować zarówno przodem, jak i tyłem do kierunku jazdy. Eksperci zalecają jednak przewożenie dziecka tyłem do kierunku jazdy jak najdłużej. Foteliki z tej grupy są wyposażone w osłony chroniące głowę, a także regulację zagłówka, oparcia i wysokości pasów.

• Grupa II

To foteliki dla dzieci o wadze 15-25 kg, czyli w wieku 4-6 lat.

Foteliki z grupy II są montowane najczęściej przodem do kierunku jazdy. Jest to spowodowane względami praktycznymi. Starsze dziecko nie zmieści nóg pomiędzy oparciem kanapy a fotelikiem. Jednocześnie budowa ciała dziecka powyżej 4. roku życia jest stabilniejsza, a jego kręgosłup i szyja mocniejsze.

• Grupa III

To foteliki dla dzieci o wadze 22-36 kg, czyli w wieku 6-11 lat.

Foteliki z tej grupy służą dzieciom do osiągnięcia 150 cm wzrostu. Część modeli ma podłokietniki, które podnoszą komfort w czasie podróży. Foteliki grupy III mają oparcie dostosowane do sylwetki dziecka, a także regulację kąta pochylenia.

Foteliki samochodowe sprzedawane w Polsce muszą posiadać homologację zgodną z europejskim certyfikatem bezpieczeństwa R129 |(i-Size).

Jaki jest właściwy sposób przewożenia noworodka samochodem osobowym?

Przewożenie noworodka w samochodzie wymaga szczególnej ostrożności i zastosowania odpowiedniego fotelika. Dziecko od urodzenia powinno być przewożone wyłącznie w foteliku samochodowym typu nosidełko, czyli modelu z grupy 0 lub 0+.

Najważniejsze zasady, jak przewozić noworodka w samochodzie:

• Fotelik musi być zamontowany tyłem do kierunku jazdy (RWF – Rearward Facing) – to najbezpieczniejsza pozycja, ponieważ chroni delikatny kręgosłup i głowę dziecka podczas gwałtownego hamowania lub zderzenia.
• Fotelik powinien być zamocowany stabilnie – najlepiej przy pomocy systemu ISOFIX, ewentualnie pasów bezpieczeństwa, zgodnie z instrukcją producenta.
• Noworodek powinien być zapięty pasami wewnętrznymi fotelika, tak aby pasy przylegały do ciała, a klamra znajdowała się na wysokości mostka.
• Wkładka redukcyjna to niezbędny element w pierwszych tygodniach życia – zapewnia odpowiednie podparcie głowy i kręgosłupa noworodka oraz pozwala mu przyjąć bezpieczną, półleżącą pozycję.
• Podróż powinna być jak najkrótsza, a w trakcie dłuższych tras zaleca się częste przerwy –najlepiej, jeśli noworodek nie będzie przebywał w foteliku nie dłużej niż 1,5–2 godziny bez przerwy.

Fotelik dla dziecka do samochodu – przepisy związane z montażem fotelika

Foteliki samochodowe można montować w samochodzie na dwa sposoby:

• przy pomocy pasów bezpieczeństwa,
• poprzez system ISOFIX, który polega na wpięciu fotelika w specjalne uchwyty montowane bezpośrednio w ramie pojazdu.

System ISOFIX uznawany jest przez ekspertów za bezpieczniejsze i bardziej stabilne rozwiązanie, ponieważ znacząco zmniejsza ryzyko nieprawidłowego montażu. Dzięki sztywnemu połączeniu fotelika z konstrukcją auta fotelik pozostaje stabilny nawet podczas gwałtownego hamowania lub kolizji.

Bezpieczne wożenie dzieci w foteliku – o czym pamiętać przy zakupie i montażu fotelika?

Podczas przewożenia dziecka w samochodzie musisz przede wszystkim zadbać o jego bezpieczeństwo. Dlatego podczas wyboru i montażu fotelika powinieneś pamiętać o kilku ważnych zasadach:

• Fotelik samochodowy musi być dopasowany do profilu siedziska. Po zamontowaniu należy sprawdzić, czy fotelik jest stabilny, nie przesuwa się i nie kołysze.
• Fotelik samochodowy dla małych dzieci powinien być wyposażony w 5-punktowe pasy bezpieczeństwa, które są uznawane za najbezpieczniejsze.
• Pasy bezpieczeństwa w foteliku muszą być wytrzymałe, a przy tym miękkie. Mają zapewnić dziecku komfort nawet podczas długiej podróży. Bardzo ważna jest prawidłowa regulacja ich długości i wysokości.
• W przypadku nosidełek cała podstawka musi dotykać siedziska kanapy. Kąt nachylenia pomiędzy pionem a linią pleców dziecka powinien wynosić 30-45 stopni.

Niewłaściwe ustawienie fotelika może sprawić, że przestanie on spełniać swoją funkcję. W konsekwencji podczas gwałtownego hamowania na ciało dziecka będą oddziaływać zbyt duże siły. To spowoduje zagrożenie dla jego zdrowia i życia.

Istotną kwestią jest także miejsce montażu fotelika samochodowego. Według ekspertów najbezpieczniejszą pozycją jest środkowe siedzisko tylnej kanapy. Środek pojazdu to miejsce, w którym uszkodzenia mechaniczne zdarzają się najrzadziej. Ta strefa jest także najlepiej chroniona przed uderzeniami bocznymi. Fotelik na środkowym siedzeniu zachowuje bezpieczny dystans od maski, bagażnika i boków pojazdu. Alternatywną lokalizacją jest miejsce za fotelem pasażera siedzącego z przodu. Statystycznie ta strona pojazdu jest mniej narażona na kolizje boczne.

Przeczytaj: Podróż samochodem za granicę – jakie dokumenty warto ze sobą mieć?

Jak powinno być zapięte dziecko w foteliku?

Nawet najlepiej dobrany fotelik nie spełni swojej funkcji, jeśli pasy będą zapięte nieprawidłowo lub zbyt luźno. 

Najważniejsze zasady, o których należy pamiętać:

• Pasy bezpieczeństwa (lub uprząż wbudowana w fotelik) powinny przylegać ściśle do ciała dziecka – nie mogą być skręcone, luźne ani przebiegać niezgodnie z instrukcją producenta.
• W zimie nie należy zapinać dziecka w grubym kombinezonie ani kurtce puchowej – materiał zmniejsza skuteczność pasów i może sprawić, że będą one zbyt luźne. Lepiej zdjąć okrycie wierzchnie i przykryć dziecko kocem lub otulaczem po zapięciu.
• W przypadku fotelików z pięciopunktowymi pasami (najczęściej stosowanych w grupach 0, 0+ i I), klamra powinna znajdować się na wysokości mostka, a paski powinny przebiegać przez ramiona i biodra.
• Pas samochodowy w fotelikach grupy II i III (gdzie dziecko korzysta z pasów auta) powinien przebiegać przez środek ramienia i klatkę piersiową, a dolna część przez miednicę, nie brzuch.
• Poprawna pozycja dziecka w foteliku powinna być naturalna i stabilna – głowa nie powinna opadać na bok, a plecy powinny przylegać do oparcia fotelika.

Warto regularnie sprawdzać, czy pasy nie są poluzowane i czy dziecko nie wyślizguje się z nich w trakcie jazdy. O pełne zapięcie należy dbać bez względu na długość trasy – wypadek może zdarzyć się nawet w pobliżu domu.

Przeczytaj: Wakacje z dzieckiem – gdzie jechać i jak się przygotować?

Przewóz dzieci bez fotelika – czy i kiedy można wykorzystać podstawkę?

Przewożenie starszego dziecka w foteliku samochodowym może być dużym utrudnieniem. Dlatego część rodziców interesuje się zakupem podstawki. Jednym z największych atutów podstawki jest niższa cena niż w przypadku fotelika samochodowego. Na uwagę zasługuje także łatwość montażu w aucie. Niestety to w zasadzie jedyne zalety siodełek dla dzieci do samochodu.

Według zgodnej opinii ekspertów podstawka nie zapewnia optymalnego poziomu bezpieczeństwa. Podstawowym zadaniem podstawki jest „dodanie” dziecku kilku centymetrów. Dzięki temu pas bezpieczeństwa po zapięciu układa się w prawidłowy sposób. Z drugiej strony sama konstrukcja podstawki zawiera wiele rozwiązań, których nie można uznać za bezpieczne.

Główne mankamenty podstawki to:

• brak bocznego zabezpieczenia oraz zagłówka, który chroni głowę dziecka w momencie uderzenia,
• brak pasów przystosowanych do budowy ciała dziecka, co zwiększa ryzyko zsunięcia się z ramion lub wbijania w szyjny odcinek kręgosłupa,
• ryzyko nieprawidłowego ułożenia pasów na brzuchu i nacisk na narządy wewnętrzne.

Co grozi na spełnienie obowiązku fotelika w samochodzie?

Nieprzestrzeganie obowiązku przewożenia dziecka w odpowiednim foteliku może wiązać się z poważnymi konsekwencjami prawnymi. Za brak fotelika lub jego niewłaściwe użycie grozi mandat oraz punkty karne. Wysokość kary to nawet 300 zł i 5 punktów za każde dziecko.

Co więcej, w razie wypadku, przewożenie dziecka w sposób niezgodny z przepisami może skutkować poważnymi obrażeniami malucha, a także problemami prawnymi, jeśli okaże się, że nie dopełniono obowiązku zapewnienia mu odpowiedniej ochrony.

Przeczytaj: Mandat za złe parkowanie – ile wynosi?

Zasady przewożenia dzieci w samochodzie powstały po to, by jak najbardziej zadbać o bezpieczeństwo najmłodszych. Wybór odpowiedniego fotelika, jego właściwy montaż, ułożenie malucha w odpowiedniej pozycji czy zapinanie pasów to obowiązkowe etapy przygotowania do podróży rodziców lub opiekunów. Nawet jeśli czasem wydają się uciążliwe, są wyrazem troski – bo każda podróż powinna być dla dziecka bezpieczna i spokojna.