Co to jest autostrada ekspresowa i jakie są jej cechy charakterystyczne?

Droga ekspresowa — co to jest?

Jak określa Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, tzw. ekspresówki należą do grona krajowych dróg o ograniczonej dostępności. Są oznaczane literą „S”, gdzie razem z autostradami (m.in. trasą A1) tworzą sieć dróg szybkiego ruchu. W Polsce funkcjonuje ok. 6 000 km dróg ekspresowych, na które składa się ponad 20 tras. 

Według wcześniej wspomnianej ustawy, każda droga ekspresowa musi spełniać następujące warunki:

• jest przeznaczona wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych,
• łączy lub krzyżuje się na różnych poziomach z innymi drogami transportu lądowego i wodnego,
• jest oznaczona odpowiednimi znakami,
• posiada urządzenia obsługi podróżnych, np. miejsca postojowe.

Co ważne, w Polsce ekspresówka może być drogą ekspresową dwujezdniową lub jednojezdniową. To podstawowa cecha odróżniająca je od autostrad, które z kolei muszą zawsze posiadać dwie jezdnie. Droga ekspresowa powinna też spełniać dodatkowe warunki techniczne, takie jak np. szerokość jednego pasa ruchu (3,5 m lub 3,75 m), minimalna długość łuku czy pochylenie podłużne jezdni.

Znak drogi ekspresowej — jak wygląda?

Drogi ekspresowe mają dedykowane oznaczenia, tak jak w przypadku znaków drogowych na autostradach. O wjeździe na nią lub jej kontynuacji informuje znak D-7, z białym symbolem samochodu osobowego na niebieskim tle. Z kolei koniec ekspresówki oznaczany jest tablicą D-8 (białe auto na niebieskim tle przekreślone czerwonym pasem).

Znaki D-7 znajdują się nie tylko na początku drogi ekspresowej, ale też łącznic lub innych dróg dojazdowych. Co ważne mogą też występować z tabliczką T-1a (informuje o dystansie do początku ekspresówki) lub oznaczeniem D-43 (koniec obszaru zabudowanego).

Jeśli droga ekspresowa prowadzi do granicy państwa, wtedy D-8 znajduje się przed oznaczeniem A-30 z tablicą T-17. W przypadku zakończenia ekspresówki np. na węźle autostradowym, umieszczonemu na 1000 m przed końcem trasy znakowi D-8 towarzyszy dodatkowo tabliczka T-1a.

Ograniczenie prędkości na drogach ekspresowych

Według obowiązujących ograniczeń prędkości na polskich drogach, samochody osobowe, motocykle i pojazdy  o DMC do 3,5 tony na ekspresówkach mogą jechać maksymalnie:

• 120 km/h (dwujezdniowa droga ekspresowa),
• 100 km/h (jednojezdniowa droga ekspresowa).

W przypadku innych pojazdów obowiązują następujące limity (bez względu na liczbę jezdni):

• 100 km/h – autobusy spełniające dodatkowe warunki techniczne (m.in. opony o grubości bieżnika min. 3 mm, przegroda zabezpieczająca kierowcę przed uderzeniem z tyłu);
• 80 km/h – motocykl i samochód osobowy z przyczepą, samochód ciężarowy z przyczepą do 3,5 t, pojazd powyżej 3,5 t i autobus (także z przyczepą), pojazd przewożący materiały niebezpieczne i podobne,
• 40 km/h – motocykl (także z przyczepą) przewożący pasażera w wieku do 7 lat,
• 60 km/h – pojazd z urządzeniem wystającym do przodu więcej niż 1,5 metra od siedzenia.

Oczywiście zarządca drogi może wprowadzić dodatkowe ograniczenia, wynikające m.in. z uwarunkowań technicznych trasy, nienormatywnego łuku drogi czy dużego natężenia ruchu na danym odcinku. Jeśli chcesz uniknąć mandatu za prędkość, musisz więc nie tylko pamiętać o ustawowych limitach, ale też zwracać uwagę na ich możliwe zmiany.

​​​​​​​

Czego nie robić na drodze ekspresowej?

Oprócz ograniczeń prędkości czy np. takich podstaw, jak ważne ubezpieczenie OC, nie zapomnij o dodatkowych przepisach, które są charakterystyczne dla dróg szybkiego ruchu.

Przede wszystkim jazda ekspresówką oznacza zakaz:

• zawracania,
• cofania,
• postoju,
• zatrzymywania się.

Jeśli chcesz przerwać jazdę, musisz zjechać do specjalnie wyznaczonego do tego punktu — podobnie, jak w przypadku miejsc postojowych na autostradzie.

Zatrzymanie się na poboczu ekspresówki jest jednak dopuszczalne w przypadku m.in. problemów zdrowotnych pasażera czy usterki uniemożliwiającej dalszą jazdę. Zasada jest więc taka sama jak w sytuacji powstania awarii na autostradzie. Co ciekawe, holowanie auta na drodze ekspresowej jest dozwolone. Trzeba jednak pamiętać o ograniczeniu prędkości do 60 km/h i dodatkowych wymogach, obejmujących m.in. konieczność umieszczenia trójkąta ostrzegawczego na holowanym pojeździe.