Przewóz dzieci w foteliku - aktualne przepisy

Kiedy należy przewozić dziecko w foteliku?

Przepisy dotyczące używania fotelików samochodowych obowiązują w Polsce od 1999 roku. Do niedawna obowiązek przewożenia w foteliku dotyczył dzieci do 12 roku życia. Obecnie głównym kryterium nie jest wiek, tylko wzrost. W foteliku samochodowym powinno być przewożone każde dziecko do momentu osiągnięcia 150 cm wzrostu. Od tej zasady są jednak wyjątki. Obowiązujące przepisy jasno wskazują, że można przestać stosować fotelik, gdy dziecko przekroczy 135 cm wzrostu i jednocześnie przestanie mieścić się w modele fotelików dostępnych na rynku. W takiej sytuacji należy przewozić dziecko na tylnej kanapie samochodu.

Zastanawiasz się, jak przewieźć trójkę dzieci poniżej 150 cm na tylnej kanapie? Niestety nie w każdym aucie istnieje możliwość montażu trzeciego fotelika. Taka sytuacja jest jednak uwzględniona w przepisach. Jedno z dzieci może być przewożone na tylnym siedzeniu tylko w pasach bezpieczeństwa. Warunkiem jest ukończenie przez malucha 3. roku życia. W tym przypadku pasy bezpieczeństwa powinny być dostosowane do wzrostu dziecka.

W myśl przepisów każde dziecko do 3 roku życia musi bezwzględnie podróżować w foteliku samochodowym. Z tego obowiązku są zwolnione dzieci przewożone taksówką, radiowozem lub karetką pogotowia. Przepisy dopuszczają montaż fotelika na przednim siedzeniu. Jedynym warunkiem jest wcześniejsze wyłączenie poduszki powietrznej.

Brak fotelika lub nieprawidłowy montaż to wykroczenie, za które grozi mandat w wysokości 150 zł. Niedopuszczalne jest także przewożenie dziecka siedzącego na kolanach. Obowiązujące przepisy warto także odnieść do klasyków z lat 70. Wcześniejsze regulacje dopuszczały możliwość przewozu dziecka poniżej 3 lat samochodem, który fabrycznie nie miał zamontowanych pasów bezpieczeństwa. Obecnie jest to zakazane.
 

Jak przewozić dziecko w foteliku?

Rodzice często zastanawiają się, jak przewozić dziecko w samochodzie? Który wariant montażu fotelika jest bezpieczniejszy dla malucha. Eksperci zalecają, aby jak najdłużej przewozić dziecko w foteliku zamontowanym tyłem do kierunku jazdy. Najlepiej, aby dziecko podróżowało w ten sposób aż do 4. roku życia lub do momentu, gdy przekroczy limit wagi i wzrostu dla danego fotelika. W przypadku nosidełek nie ma możliwości wyboru. Wszystkie są montowane tyłem do kierunku jazdy.

Obowiązujące w Polsce przepisy prawa nie regulują tej kwestii. Warto jednak uwzględnić wyniki testów, jakim poddawane są foteliki samochodowe. Niezależne organizacje (ADAC, AA Trust i EAMTC) prowadzą badania z udziałem fantomów przypominających ciało dziecka. Wyniki testów jednoznacznie wskazują, że dziecko powinno podróżować w foteliku samochodowym ustawionym tyłem do kierunku jazdy. Siedząc przodem, maluch jest bardziej narażony na urazy szyi i kręgosłupa.
 

Jakie wyróżniamy rodzaje fotelików samochodowych?

Producenci dzielą foteliki samochodowe na kilka kategorii. Podstawowym kryterium wyboru jest waga dziecka. Podczas wyboru powinieneś także uwzględnić wzrost swojej pociechy. Czasem zdarza się, że dziecko wagowo mieści się w danym przedziale. Jednocześnie jest zbyt duże, aby komfortowo podróżować w teoretycznie pasującym foteliku.

Foteliki samochodowe dzielimy na 4 kategorie:

• Nosidełko

Nosidełko jest przeznaczone dla noworodków oraz niemowlaków do ok. 1. roku życia. Można je jednym ruchem wypiąć z samochodu i zamocować do ramy wózka. Nosidełka są montowane wyłącznie tyłem do kierunku jazdy. Mają wyjmowane elementy podtrzymujące główkę i boczki. Dzięki temu „rosną” razem z dzieckiem.

• Fotelik dla dziecka o wadze do 18 kg

Wyróżniają się mniej leżącą pozycją. Dlatego są przeznaczone dla dzieci od 6. miesiąca życia. Budowa pozwala na używanie ich dłużej od modeli dostępnych w pierwszej kategorii. Niejednokrotnie korzystają z nich dzieci do 4. roku życia. Foteliki do 18 kg są montowane tyłem do kierunku jazdy.

• Fotelik dla dziecka o wadze 9-25 kg

To najczęściej drugi fotelik, który służy do przewożenia nieco starszych dzieci. Montuje się go przodem do kierunku jazdy. Dziecko w czasie podróży przyjmuje bardziej wyprostowaną pozycję. Foteliki z tej kategorii są wyposażone w boczne osłony chroniące głowę oraz wewnętrzne, 5-punktowe pasy bezpieczeństwa.

• Fotelik dla dziecka o wadze 15-36 kg

Foteliki dla starszych dzieci, które mogą służyć nawet do 12. roku życia. Nie są wyposażone w pasy wewnętrzne. Fotelik jest przypinany za pomocą pasów samochodowych. Ten rodzaj wyróżnia się regulacją wysokości zagłówka. To pozwala dopasować fotelik do zmieniającego się wzrostu dziecka.

W Polsce istnieje jeszcze jedna klasyfikacja fotelików samochodowych, która dzieli je na 5 grup wagowych:

• Grupa 0 to foteliki dla dzieci od momentu narodzin do osiągnięcia 10 kg wagi, czyli do około 9. miesiąca życia.
• Grupa 0+ to foteliki dla dzieci od momentu narodzin do osiągnięcia 13 kg wagi, czyli do ok. 18. miesiąca życia.

Foteliki grupy 0 i 0+ to popularne nosidełka (łupiny noworodkowe). Można je montować tylko tyłem do kierunku jazdy. Nosidełka są bardzo funkcjonalne, ponieważ ławo je przymocować także do stelaża wózka. Są wyposażone w specjalną wkładkę redukcyjną. Pozwala ona spłycić powierzchnię fotelika, aby optymalnie dopasować ją do ciała niemowlaka, zapewnić najlepszą pozycję i maksymalny poziom bezpieczeństwa.

• Grupa 1 to foteliki dla dzieci o wadze 9-18 kg, czyli w wieku od 9 miesięcy do 4 lat.

Przeważnie dziecko zaczyna korzystać z tego fotelika po ukończeniu 1. roku życia. Modele z tej kategorii można montować zarówno przodem, jak i tyłem do kierunku jazdy. Eksperci zalecają jednak przewożenie dziecka tyłem do kierunku jazdy nawet do 4. roku życia. Taka pozycja jest bezpieczniejsza. Foteliki z tej grupy są wyposażone w osłony chroniące głowę, a także regulację zagłówka, oparcia i wysokości pasów.

• Grupa II to foteliki dla dzieci o wadze 15-25 kg, czyli w wieku 4-6 lat.

Foteliki montowane najczęściej przodem do kierunku jazdy. Jest to spowodowane względami praktycznymi. Starsze dziecko nie zmieści nóg pomiędzy oparciem kanapy a fotelikiem. Jednocześnie budowa ciała dziecka powyżej 4. roku życia jest stabilniejsza, a jego kręgosłup i szyja mocniejsze.

• Grupa III to foteliki dla dzieci o wadze 22-36 kg, czyli w wieku 6-11 lat.

Foteliki z tej grupy służą dzieciom do osiągnięcia 150 cm wzrostu. Większość modeli ma podłokietniki, które podnoszą komfort w czasie podróży. Foteliki grupy III mają oparcie dostosowane do sylwetki dziecka, a także regulację kąta pochylenia.

Foteliki samochodowe sprzedawane w Polsce muszą posiadać homologację zgodną z europejskim certyfikatem bezpieczeństwa ECE R44-03 lub ECE R44-04.

Poszczególne modele fotelików różnią się sposobem mocowania do siedzenia. Wyróżniamy dwa podstawowe typy:

• mocowanie przy pomocy pasów bezpieczeństwa,
• wpinanie fotelika w specjalne punkty ISOFIX.

Eksperci uznają ISOFIX za bezpieczniejsze rozwiązanie. Wynika to z faktu, że fotelik jest przytwierdzony do ramy samochodu. To zapobiega jego przesunięciu w momencie kolizji. Zapięcie ISOFIX dodatkowo stabilizuje siedzisko fotelika.
 

Kiedy można zamienić fotelik samochodowy na podstawkę?

Przewożenie kilkunastoletniego dziecka w foteliku samochodowym może być dużym utrudnieniem. Dlatego część rodziców wybiera podstawkę, która według nich jest lepszym rozwiązaniem. Jednym z największych atutów podstawki jest niższa cena niż w przypadku fotelika samochodowego. Na uwagę zasługuje także łatwość montażu w aucie. Niestety to w zasadzie jedyne zalety podstawek.

Według zgodnej opinii ekspertów takie rozwiązanie nie zapewnia optymalnego poziomu bezpieczeństwa. Podstawowym zadaniem podstawki jest „dodanie” dziecku kilku centymetrów. Dzięki temu pas bezpieczeństwa po zapięciu układa się w prawidłowy sposób. Z drugiej strony sama konstrukcja podstawki zawiera wiele rozwiązań, których nie można uznać za bezpieczne.

Główne mankamenty podstawki to:

• brak bocznego zabezpieczenia oraz zagłówka, który chroni głowę dziecka w momencie uderzenia,
• brak pasów przystosowanych do budowy ciała dziecka, co zwiększa ryzyko zsunięcia się z ramion lub wbijania w szyjny odcinek kręgosłupa,
• ryzyko nieprawidłowego ułożenia pasów na brzuchu i nacisk na narządy wewnętrzne.

Fotelik samochodowy według ekspertów gwarantuje wyższy poziom ochrony.
 

O czym pamiętać przy zakupie i montażu fotelika w aucie?

Podczas przewożenia dziecka w samochodzie musisz przede wszystkim zadbać o jego bezpieczeństwo. Dlatego podczas wyboru i montażu fotelika powinieneś pamiętać o kilku ważnych zasadach:

• Fotelik samochodowy musi być dopasowany do profilu siedziska. Po zamontowaniu należy sprawdzić, czy fotelik jest stabilny, nie przesuwa się i nie kołysze.
• Najefektywniejszym sposobem montażu fotelika jest system ISOFIX.
• Fotelik samochodowy powinien być wyposażony w 5-punktowe pasy bezpieczeństwa, które są uznawane za najbezpieczniejsze.
• Pasy bezpieczeństwa w foteliku muszą być wytrzymałe, a przy tym miękkie. Mają zapewnić dziecku komfort nawet podczas długiej podróży. Bardzo ważna jest prawidłowa regulacja ich długości i wysokości.
• W przypadku nosidełek cała podstawka musi dotykać siedziska kanapy. Kąt nachylenia pomiędzy pionem a linią pleców dziecka powinien wynosić 30-45 stopni.

Niewłaściwe ustawienie fotelika może sprawić, że przestanie on spełniać swoją funkcję. W konsekwencji podczas gwałtownego hamowania na ciało dziecka będą oddziaływać zbyt duże siły. To spowoduje zagrożenie dla jego zdrowia i życia.

Istotną kwestią jest także miejsce montażu fotelika samochodowego. Według ekspertów najbezpieczniejszą pozycją jest środkowe siedzisko tylnej kanapy. Środek pojazdu to miejsce, w którym uszkodzenia mechaniczne zdarzają się najrzadziej. Ta strefa jest także najlepiej chroniona przed uderzeniami bocznymi. Fotelik zamontowany na środkowym siedzeniu zachowuje bezpieczny dystans od maski, bagażnika i boków pojazdu. Alternatywną lokalizacją jest miejsce za fotelem pasażera siedzącego z przodu. Statystycznie ta strona pojazdu jest mniej narażona na kolizje boczne.

Dla każdego rodzica priorytetem jest bezpieczeństwo dziecka w czasie podróży. W tym kontekście kluczowe znaczenie ma stosowanie się do obowiązujących przepisów. Prawidłowy wybór i montaż fotelika samochodowego zwiększa bezpieczeństwo i zapewnia maksymalną ochronę w momencie gwałtownego hamowania lub zderzenia.