Droga wewnętrzna – przepisy i definicje

Czym jest droga wewnętrzna? Definicja według przepisów drogowych

Aby znaleźć odpowiedź na pytanie, co to jest droga wewnętrzna, należy sięgnąć do art. 8 ust. 1 ustawy z 21 marca 1985 roku o drogach publicznych. W ustawie tej za drogę wewnętrzną uznaje się każdą drogę niepubliczną i niezlokalizowaną w pasie drogi publicznej. W Polsce do dróg publicznych zaliczamy drogi:

• krajowe – autostrady, drogi ekspresowe i trasy międzynarodowe,
• wojewódzkie – łączące miasta o kluczowym znaczeniu dla danego województwa,
• powiatowe – przebiegające między siedzibami powiatów oraz gmin,
• gminne – drogi lokalne.

Droga wewnętrzna nie jest zaliczana do żadnego z wymienionych powyżej typów. Do tej kategorii należą więc najczęściej:

• drogi osiedlowe,
• drogi dojazdowe do fabryk, magazynów czy centrów handlowych,
• nieutwardzone dojazdy do pól,
• parkingi,
• place przeznaczone do ruchu pojazdów.

Jak rozpoznać drogę wewnętrzną? Oznakowanie drogi wewnętrznej

Rozpoznanie drogi wewnętrznej może być kluczowe dla kierowców, ponieważ na takich drogach obowiązują inne przepisy niż na drogach publicznych. W Polsce stosuje się specjalne oznakowanie, aby wskazać początek i koniec drogi wewnętrznej, jednak nie jest ono obligatoryjne i zależy od decyzji właściciela lub zarządcy terenu, na którym znajduje się droga. W praktyce więc można więc spotkać drogi wewnętrzne bez takiego oznakowania.

Znak „Droga wewnętrzna” – co oznacza?

Do oznaczania dróg wewnętrznych używa się dwóch znaków drogowych:

• znak „Droga wewnętrzna” (znak D-46) – informuje o wjeździe na drogę wewnętrzną. Przedstawia czarny napis „Droga wewnętrzna" na białym tle;
• Znak „Koniec drogi wewnętrznej” (znak D-47) – wskazuje na wyjazd z drogi wewnętrznej na drogę publiczną. Przedstawia czarny napis „Droga wewnętrzna” na białym tle przekreślony czerwoną linią.

Oprócz znaków D-46 i D-47, na drogach wewnętrznych można spotkać inne oznaczenia określające charakter terenu. Nie są one częścią oficjalnego systemu znaków drogowych, ale często informują kierowców o statusie drogi. Są to m.in. znak „Droga prywatna” czy zna „Droga osiedlowa” często spotykane na terenach należących do osób prywatnych, firm czy wspólnot mieszkaniowych. 

Przeczytaj: Podstawowe znaki drogowe na polskich autostradach

W sytuacji, gdy brakuje wyraźnego oznakowania, jak sprawdzić, czy droga jest wewnętrzna? Warto zwrócić uwagę na pewne cechy charakterystyczne, które mogą wskazywać na typ drogi. Są to:

• lokalizacja – drogi prowadzące do osiedli mieszkaniowych, parkingów przy centrach handlowych, terenów przemysłowych czy prywatnych posesji często są drogami wewnętrznymi,
• brak standardowego oznakowania drogowego – na drogach wewnętrznych może brakować typowego oznakowania, choć zarządca terenu ma prawo wprowadzać własne znaki i regulacje,
• stan nawierzchni i infrastruktury – drogi wewnętrzne mogą różnić się jakością nawierzchni oraz obecnością elementów infrastruktury, takich jak chodniki czy oświetlenie uliczne.

Jakie przepisy obowiązują na drodze wewnętrznej?

Na drodze wewnętrznej nie obowiązują zasady Kodeksu Drogowego. Czy na drodze wewnętrznej można dostać mandat? Poruszając się taką drogą, policja nie może Cię ukarać za:

• jazdę bez ważnej polisy OC (choć oczywiście z dużym prawdopodobieństwem dostaniesz karę od UFG, jeśli masz zarejestrowany, ale nieubezpieczony pojazd),
• jazdę samochodem bez tablic rejestracyjnych,
• poruszanie się pojazdem, który nie został dopuszczony do ruchu,
• jazdę z pękniętą szybą,
• jazdę bez świateł,
• korzystanie z telefonu komórkowego w czasie jazdy,
• kierowanie bez ważnych uprawnień,
• brak zapiętych pasów bezpieczeństwa.

Jednocześnie na drodze wewnętrznej, tak jak na każdej innej, nie wolno kierować pojazdem pod wpływem alkoholu. Wynika to wprost z przepisów Kodeksu karnego art. 178 par. 1. W zależności od zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu sprawca będzie odpowiadał za wykroczenie lub przestępstwo. Grozi za to utrata prawa jazdy oraz skierowanie sprawy do sądu. Dodatkowe problemy może mieć kierowca, który na drodze wewnętrznej spowoduje kolizję, będąc pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Sprawca będzie musiał pokryć wszystkie koszty związane z usunięciem wyrządzonych szkód.

Droga wewnętrzna – przepisy ruchu drogowego to nie wszystko. Liczy się zdrowy rozsądek

Chociaż droga wewnętrzna nie podlega pod przepisy ruchu drogowego, to jednak należy na niej przestrzegać zasad pozwalających uniknąć zagrożenia bezpieczeństwa innych osób. Poruszanie się pojazdem, który nie został dopuszczony do ruchu czy jazda bez świateł może w prosty sposób stwarzać takie zagrożenie.

Droga wewnętrzna nie jest także miejscem do popisowej jazdy. Nie można na niej wykonywać niebezpiecznych manewrów (np. niebezpiecznej, szybkiej zawrotki na drodze wewnętrznej), przekraczać dozwolonej prędkości czy zachowywać się w nieodpowiedzialny sposób. A co w przypadku kolizji? Nie jest konieczne wzywanie policji. Za ewentualne wykroczenia sprawca nie zostanie ukarany mandatem.

Przeczytaj: Mandat z drona – jak to działa i kiedy możesz go dostać?

Droga wewnętrzna – zasady ustala jej właściciel

Za drogę niepubliczną odpowiada jej właściciel (lub wyznaczony do tego zarządca terenu). Do obowiązków właściciela drogi wewnętrznej należy m.in.: budowa, przebudowa, remont, oznakowanie i ochrona przynależnych mu dróg. To właściciel określa zasady dotyczące ruchu pojazdów i pieszych, w tym reguły parkowania, pierwszeństwa oraz ewentualnych ograniczeń wjazdu.

• Droga wewnętrzna – parkowanie

Miejsca parkingowe na drodze wewnętrznej nie podlegają przepisom ogólnokrajowym, lecz wewnętrznym ustaleniom właściciela terenu. Może on wskazać dozwolone strefy postoju, wprowadzić opłaty lub ograniczenia czasowe, a także całkowicie zakazać parkowania w wybranych miejscach, np. przy wjazdach, drogach pożarowych czy w pobliżu budynków.

Przeczytaj: Mandat za złe parkowanie – ile wynosi?

• Droga wewnętrzna – pierwszeństwo

Zasady pierwszeństwa na drodze wewnętrznej również określa właściciel terenu. W przypadku braku znaków drogowych obowiązuje zasada prawej ręki, jednak zarządca może zdecydować o innych zasadach, np. nadać pierwszeństwo pieszym na całej długości drogi lub wyznaczyć priorytet dla określonych typów pojazdów, np. dostawczych.

• Droga wewnętrzna – zakaz wjazdu dla określonych pojazdów

Właściciel drogi wewnętrznej ma prawo ograniczyć ruch wybranych pojazdów poprzez odpowiednie oznakowanie. Może np. zakazać wjazdu samochodom ciężarowym, motocyklom czy hulajnogom elektrycznym. Takie zakazy często wynikają z dbałości o bezpieczeństwo pieszych, ochronę nawierzchni lub chęć ograniczenia hałasu. Nieprzestrzeganie tych zasad może skutkować sankcjami wynikającymi z regulaminu danej drogi wewnętrznej, np. odholowaniem pojazdu na koszt właściciela.

Wyjazd z drogi wewnętrznej – kto ma pierwszeństwo?

Pamiętaj, że wjeżdżając z drogi wewnętrznej na publiczną, włączasz się do ruchu. Masz zatem obowiązek ustąpienia pierwszeństwa wszystkim innym uczestnikom ruchu drogowego. Zupełnie tak, jakbyś wyjeżdżał z pobocza. Wyjazd z drogi wewnętrznej na publiczną nie musi być oznakowany. Jednocześnie stan drogi wewnętrznej może być podobny do nawierzchni przylegającej drogi publicznej. To dodatkowa pułapka, na którą musisz uważać. Pamiętaj, że przecięcie drogi wewnętrznej z publiczną nie jest skrzyżowaniem według Prawa o ruchu drogowym. Wielu kierowców zapomina o tym m.in. podczas wyjeżdżania z parkingów przy wielkopowierzchniowych sklepach.

Przeczytaj: Zasady włączania się do ruchu na drodze - wszystko co trzeba wiedzieć

Droga wewnętrzna a strefa ruchu lub strefa zamieszkania – co w takim przypadku?

Z przepisów wynika, że na drodze wewnętrznej nie można otrzymać mandatu. Właściciel terenu może jednak wyznaczyć na swojej drodze:

• strefę ruchu oznaczoną znakiem D-52,
• strefę zamieszkania oznaczoną znakiem D-40.

Ustanowienie strefy ruchu lub zamieszkania sprawia, że na drodze wewnętrznej obowiązują przepisy ruchu drogowego identyczne jak na wszystkich drogach publicznych. Kierowcy łamiący prawo mogą więc zostać zatrzymani przez policję i otrzymać mandat np. za nieprawidłowe parkowanie. Podobnie jest w przypadku wszystkich innych wykroczeń. W strefie ruchu i zamieszkania można również stracić prawo jazdy za niestosowanie się do obowiązujących przepisów.

Jak sprawdzić, kto jest właścicielem drogi wewnętrznej?

Ustalenie właściciela drogi wewnętrznej jest istotne, jeśli np. chcesz uzyskać zgodę na wjazd na teren prywatny. W pierwszej kolejności sprawdź tablice informacyjne i oznakowanie na drodze wewnętrznej. Jeśli znajdujesz się na drodze osiedlowej, skieruj się do administracji osiedla lub wspólnoty mieszkaniowej. Możesz też sprawdzić ewidencję gruntów i budynków oraz mapy geodezyjne.

Jeśli droga należy do osoby prywatnej, kontakt z właścicielem może wymagać pośrednictwa urzędu lub zarządcy terenu. W przypadku dróg należących do firm czy instytucji, dane właściciela często można znaleźć w publicznych rejestrach.

Podsumowując:

• Czy droga wewnętrzna jest drogą publiczną? Nie. Nawet jeśli zostanie wyznaczona na niej strefa ruchu lub zamieszkania, formalnie dalej jest drogą wewnętrzną i nie podlega m.in. przepisom w zakresie finansowania czy zarządzania.
• Czy na drodze wewnętrznej można jeździć bez prawa jazdy? Za jazdę bez ważnego prawa jazdy kierowca nie dostanie mandatu (o ile nie ma wyznaczonych stref). Brak uprawnień nie zwalnia kierowcy z odpowiedzialności cywilnej – jeśli osoba bez ważnych dokumentów spowoduje kolizję, może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za szkody.
• Kto ma pierwszeństwo na drodze wewnętrznej? Te zasady określa właściciel drogi. Jeśli nie ma odpowiednich znaków, obowiązuje zasada prawej ręki.
• Czy wyjazd z parkingu jest skrzyżowaniem? Nie. Wyjeżdżając z parkingu lub innej drogi wewnętrznej, kierowca włącza się do ruchu.