Zasady włączania się do ruchu na drodze – wszystko, co trzeba wiedzieć

Co to jest włączanie się do ruchu i na czym polega?

Włączenie się do ruchu to manewr, który polega na rozpoczęciu jazdy po postoju lub zatrzymaniu się, które nie wynika z warunków lub przepisów ruchu drogowego. Włączaniem się do ruchu nie jest więc kontynuacja jazdy po zatrzymaniu pojazdu przed czerwonym światłem.

Kiedy jeszcze włączamy się do ruchu? Zgodnie z Art. 17 Ustawy Prawo o ruchu drogowym manewrem włączania się do ruchu jest także wyjeżdżanie:

• na drogę z nieruchomości prywatnej, z obiektu przydrożnego lub dojazdu do takiego obiektu,
• na drogę z drogi wewnętrznej oraz strefy zamieszkania,
• na drogę z pola lub na drogę o nawierzchni twardej z drogi o nawierzchni gruntowej, np. przy wyjeździe z lasu,
• na jezdnię z pobocza, z drogi dla pieszych (przy np. parkowaniu na chodniku w dozwolonym miejscu) lub z pasa ruchu dla pojazdów powolnych,
• na jezdnię lub pobocze ze ścieżki rowerowej lub drogi dla pieszych i rowerów, z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla rowerów lub pas ruchu dla rowerów,
• pojazdem szynowym (np. tramwajem) — na drogę z zajezdni lub na jezdnię z pętli.

Każdy kierujący pojazdem przy wykonywaniu manewru włączania się do ruchu musi zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdu lub uczestnikowi ruchu drogowego – dotyczy to zarówno kierowców pojazdów mechanicznych, rowerzystów, jak i pieszych.

Przeczytaj: Omijanie, wymijanie i wyprzedzanie – zasady, które powinieneś znać

Włączanie się do ruchu — autobusy i trolejbusy

Czy autobus ma pierwszeństwo przy włączaniu się do ruchu z zatoki autobusowej w obszarze miejskim? Przede wszystkim należy pamiętać, że pojazd komunikacji zbiorowej nie jest pojazdem uprzywilejowanym. W związku z tym kodeks drogowy nie nadaje kierowcy autobusu czy trolejbusu bezwzględnego pierwszeństwa przy wyjeździe z zatoki. Musi on więc odpowiednio wcześniej upewnić się, że wjazd na jezdnię nie spowoduje zagrożenia dla bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego.

To jednak nie wszystko, co reguluje kodeks drogowy. Jeśli w obszarze zabudowanym kierujący autobusem lub trolejbusem sygnalizuje kierunkowskazem zamiar wykonania manewru włączenia się do ruchu, pojazd zbliżający się do zatoki jest zobowiązany zmniejszyć prędkość, a w razie konieczności zatrzymać się. Ma to umożliwić kierującemu pojazdem komunikacji zbiorowej bezpieczny wyjazd z zatoki. 

Powyższe zasady włączania się do ruchu przez autobusy i trolejbusy obowiązują w terenie zabudowanym. Poza nim kierowca takiego pojazdu ma obowiązek ustąpienia pierwszeństwa pozostałym uczestnikom ruchu drogowego przy wykonywaniu tego manewru.

Włączanie się do ruchu – kodeks drogowy reguluje też kwestię autobusów szkolnych

Jak wygląda sytuacja w przypadku autobusów szkolnych? Jeżeli autobus szkolny zatrzyma się i poda sygnał zatrzymania (migające światła awaryjne i wysunięty znak STOP), kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność. Na drogach bez wyznaczonej jezdni dla przeciwnego kierunku (np. na drodze jednokierunkowej) zatrzymanie się pojazdów jadących za autobusem jest obowiązkowe. Na pozostałych drogach kierowcy powinni zwolnić i upewnić się, że dzieci bezpiecznie wysiadają lub wsiadają do pojazdu.

Jeśli natomiast kierujący autobusem szkolnym sygnalizuje zamiar włączenia się do ruchu, obowiązują te same zasady, co w przypadku standardowego autobusu. Pojazdy zbliżające się do autobusu powinny zmniejszyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się i pozwolić na wykonanie manewru.

Zasady dotyczące włączania się do ruchu przez autobus szkolny obowiązują zarówno w terenie zabudowanym, jak i poza nim.

Przeczytaj: Bezpieczna jazda samochodem z dzieckiem – aktualne przepisy

Kiedy rowerzysta włącza się do ruchu? 

Rowerzystę przy włączaniu się do ruchu obowiązują te same zasady, co innych uczestników – musi zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdom już znajdującym się na drodze. Są to m.in. sytuacje:

• wjazdu na jezdnię z drogi rowerowej – jeśli rowerzysta opuszcza wydzieloną trasę rowerową i zamierza kontynuować jazdę po jezdni, musi ustąpić pierwszeństwa wszystkim pojazdom na niej się poruszającym,
• wjazdu na jezdnię z chodnika – gdy rowerzysta wcześniej jechał chodnikiem (np. miał pod opieką dziecko na rowerze), a chce włączyć się do ruchu drogowego, musi upewnić się, że nie wymusi pierwszeństwa,
• wjazdu na drogę z pobocza lub pasa ruchu dla pojazdów wolnobieżnych – jeśli rowerzysta jechał poboczem i chce wrócić na główną jezdnię, również musi ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom,
• rozpoczęcia jazdy po postoju – jeżeli rowerzysta zatrzymał się na poboczu, np. żeby poprawić bagaż lub sprawdzić trasę, przed ruszeniem musi spojrzeć za siebie i upewnić się, że nie zagraża innym uczestnikom ruchu.

W każdej z tych sytuacji kluczowe jest odpowiednie sygnalizowanie zamiaru zmiany toru jazdy – rowerzysta powinien wyraźnie wystawić rękę, aby zasygnalizować innym uczestnikom ruchu swoje zamiary.

Przeczytaj: Ubezpieczenie roweru — wszystko, co warto wiedzieć

Poprawne i bezpieczne włączanie się do ruchu na autostradzie i drodze ekspresowej

Wysokie dozwolone prędkości poruszania się po autostradach i drogach ekspresowych sprawiają, że włączanie się do ruchu z pasa rozbiegowego musi być wykonane ze szczególną ostrożnością. Jak sama nazwa wskazuje, celem pasa rozbiegowego jest rozpędzenie pojazdu do prędkości zbliżonej do tej, z którą poruszają się kierowcy na prawym pasie. Dzięki temu ruch drogowy jest nie tylko płynny, ale przede wszystkim bezpieczny. 

Obecność na pasie do włączania się ruchu nie zwalnia kierowców z ustąpienia pierwszeństwa innym pojazdom (nie obowiązuje tu zasada „prawej ręki”!). Kierujący poruszający się po pasie rozbiegowym mają obowiązek ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom — nawet wtedy, jeśli oznaczałoby to znacznie zmniejszenie prędkości. Co ważne, samowolne wjeżdżanie na powierzchnię wyłączoną z ruchu i „wydłużanie” pasa rozbiegowego, jest zabronione.

Jeśli kierowca porusza się już autostradą lub ekspresówką, powinien zwrócić uwagę na pojazdy, które chcą włączyć się do ruchu. Jedziesz prawym pasem, lewy jest wolny, a ktoś dołącza się do ruchu? Wykaż się życzliwością i zjedź na lewy pas, aby ułatwić innemu kierowcy kontynuowanie jazdy.

Przeczytaj: Poradnik dla kierowców: jak bezpiecznie poruszać się po autostradzie w Polsce?

Włączanie się do ruchu na drodze dwupasmowej i nie tylko – podstawowe zasady

Przy włączaniu się do ruchu (bez względu na rodzaj drogi) kierowcy muszą odpowiednio wcześniej zasygnalizować zamiar wykonania manewru – za pomocą kierunkowskazu w przypadku pojazdów mechanicznych i ręki w przypadku rowerów.

Wielu kierowców zapomina, że sygnalizowanie zamiaru wykonania manewru jest informacją dla innych uczestników ruchu drogowego. Kierujący nagminnie włączają kierunkowskazy zbyt późno, np. tuż przed skrętem lub zmianą pasa, dopiero w trakcie wykonywania manewru lub co gorsza — w ogóle nie zawracają sobie głowy tą kwestią, co stwarza duże niebezpieczeństwo. 

Częstym błędem jest także traktowanie przez kierowców włączenia się do ruchu i zjazd na lewy pas jako jeden manewr, co jest niezgodne z przepisami. Jak więc należy włączyć się do ruchu na drodze dwupasmowej?

1. Włącz lewy kierunkowskaz.
2. Upewnij się, że możesz bezpiecznie włączyć się ruchu drogowego.
3. Jeśli sytuacja na to pozwala, zajmij prawy pas.
4. Włącz lewy kierunkowskaz.
5. Upewnij się, że możesz bezpiecznie zmienić pas.
6. Jeśli sytuacja na to pozwala, zajmij lewy pas.

Nieprawidłowe włączanie się do ruchu – kolizja i inne możliwe konsekwencje

Niezastosowanie się do przepisów ruchu drogowego związanych z włączaniem się do niego grozi otrzymaniem mandatu i punktów karnych. To, jak wysoka będzie to kara, zależy już od dokładnego rodzaju wykroczenia. Najbardziej dotkliwe są zdecydowanie te związane z nieustąpieniem pierwszeństwa pieszemu przy włączaniu się do ruchu — zgodnie z aktualnym taryfikatorem mowa tu o mandacie w wysokości nawet 1500 zł i 15 punktach karnych. Oczywiście negatywne konsekwencje mogą spotkać kierującego, który np. wymusi pierwszeństwo przy wyjeździe z parkingu.

Kolejną częstą konsekwencją nieprawidłowego włączania się do ruchu, szczególnie w terenie zabudowanym, są kolizje oraz wypadki. Warto więc pamiętać o wykupieniu ubezpieczenia samochodu — nie tylko tego obowiązkowego OC, ale również polisy AC czy assistance, które zapewnią maksymalną ochronę przed konsekwencjami nieprzewidzianych zdarzeń.