Czym jest autostrada?
Autostrada to droga publiczna, która ma co najmniej dwie oddzielone od siebie jednokierunkowe jezdnie, gdzie każda z nich może mieć więcej niż dwa pasy. Dodatkowo tego rodzaju trasy posiadają wielopoziomowe skrzyżowania, wyznaczone parkingi oraz specjalne urządzenia, takie jak np. alarmowe budki telefoniczne do wezwania pomocy w razie awarii na autostradzie lub wypadku. Polskie przepisy określają ten rodzaj drogi poprzez dwa akty prawne:
- Ustawę z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
- Ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.
Autostrady umożliwiają szybkie i wygodne pokonywanie długich odległości. W Polsce mamy łącznie prawie 2 000 km takich dróg, gdzie ich zarządcą jest GDDKiA oraz koncesjonariusze (np. AmberOne dla trasy A1). Polskie autostrady mają płatne odcinki, choć dla kierowców samochodów osobowych są w większości darmowe.
Przepisy regulujące wygląd znaków drogowych w Polsce
Polskie znaki drogowe (a także obowiązujące sygnały w ruchu drogowym), ich znaczenie i zakres obowiązywania reguluje Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2310, z późn. zm.)
Jednak to nie wszystko, ponieważ prawo określa także sposób ich umieszczania oraz wymagania techniczne, które muszą spełniać. Obowiązujące wytyczne znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. z 2019 r. poz. 2311, z późn. zm.)
Jakie znaki drogowe można spotkać na polskiej autostradzie?
Na polskich autostradach występują dwa podstawowe rodzaje znaków drogowych:
- poziome – umieszczone bezpośrednio na nawierzchni jezdni, mogą mieć formę linii ciągłych lub przerywanych (zarówno pojedynczych, jak i podwójnych), strzałek,symboli czy napisów. Co ciekawe, poziomymi znakami drogowymi są także punktowe elementy odblaskowe;
- pionowe – mają formę tarcz lub tablic z napisami i symbolami, mogą występować też jako znaki świetlne. Do grona oznaczeń pionowym można zaliczyć m.in. znaki informacyjne, zakazu, nakazu czy ostrzegawcze.
Zarówno te pierwsze, jak i drugie występują też na innych rodzajach dróg w Polsce. Trzeba jednak zaznaczyć, że w przypadku znaków pionowych istnieją specjalne oznaczenia, charakterystyczne zwłaszcza dla polskiej autostrady A4, A2 czy A1. Mowa tu m.in. o:
- znakach informujących o jej początku i końcu,
- oznaczeniach płatnych odcinków,
- znakach przy węzłach autostradowych,
- tablicach informujących o usługach dla podróżnych (parkingach, toaletach, stacjach paliw itd.).
Poniżej znajdziesz szczegółowe omówienie najważniejszych autostradowych znaków drogowych. Ich szybkie i łatwe rozpoznanie umożliwia nie tylko jazdę zgodnie z przepisami, ale też bezpieczne poruszanie się po autostradzie w Polsce.
Początek i koniec autostrady — jakie znaki o tym informują?
Pierwsze podstawowe znaki drogowe na polskiej autostradzie to informacyjne D-9 i D-10, które wyznaczają kolejno jej początek (lub kontynuację) i koniec.
Znak D-9: autostrada
Znak D-10: koniec autostrady
Znak D-9 znajduje się:
- na samym początku jezdni autostradowej,
- przy wjeździe na łącznice wjazdowe,
- obok znaku E-15c, który określa numer autostrady.
Znak E-15c: oznaczenie numeru autostrady
Przy znakach D-9 i E-15c mogą znaleźć się także znaki T-1a (wskazuje odległość znaku informacyjnego od początku lub końca drogi czy pasa ruchu) lub D-43 (koniec obszaru zabudowanego).
Wcześniej wspomniany D-10 umieszczany jest na końcu jezdni autostrady lub łącznicach wyjazdowych. Co ważne, jeśli trasa prowadzi np. bezpośrednio do przejścia granicznego, to D-10 musi być umieszczony przed znakiem A-30 (czarny wykrzyknik na trójkątnym tle) uzupełnionym o tabliczkę T-17 (oznaczający granicę państwa). Gdy z kolei autostrada kończy się bezpośrednio na granicy, przed jej końcem znajduje się znak D-7 wraz z tablicą T-1a.
Oznaczenie płatnej autostrady — jak wygląda?
Uważne odczytywanie znaków drogowych jest jednym z najłatwiejszych sposobów na to, jak rozpoznać autostradę z płatnymi odcinkami. Obowiązek opłaty musi być odpowiednio oznaczony. W Polsce odpowiada za to znak T-28, który występuje razem z tablicą D-9. Na końcu płatnego odcinka umieszcza się z kolei stosowne oznaczenie T-28a.
Tabliczka T-28
Tabliczka T-28a
Istnieje jeszcze jeden charakterystyczny znak związany z płatnymi odcinkami na autostradzie. Oznaczenie D-49 informuje o tym, że w odległości 1000 m znajduje się miejsce poboru opłat z bramkami autostradowymi.
Znak D-49: pobór opłat
Znaki drogowe przy węzłach autostradowych
Dzięki odpowiednim znakom można także łatwo rozpoznać i korzystać z węzłów autostradowych i zjazdów z autostrady. W takich miejscach znajdują się m.in. takie oznaczenia, jak:
- E-1a (I i II) – tablica przeddrogowskazowa:
Znak E-1a
- E-2d – drogowskaz wskazujący kierunek dojazdu do miejscowości lub dzielnic miast:
Drogowskazy E-2d
- E-5 lub E-6 – drogowskaz do dzielnicy miasta lub lotniska:
:
Drogowskaz E-6
- E-20 – tablica węzła drogowego na autostradzie:
Znak E-20
- E-14a – znak kierunku i miejscowości:
Znak E-14a
- A6d – wlot drogi jednokierunkowej z prawej strony:
Znak A-6d
- F-14a, F-14b i F-14c – tablice wskaźnikowe informujące o odległości od początku pasa wyłączania:
Znak F-14a
Na węzłach i przed zjazdami umieszczane są również urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, np. bariery drogowe (U14).
Jak oznaczone są miejsca postojowe na autostradzie?
Charakterystycznym elementem każdej każdej autostrady są tzw. MOP-y, czyli Miejsca Obsługi Podróżnych. W zależności od klasy, mogą być nie tylko zwyczajnym parkingiem z toaletą, ale też obszarem, na którym znajdują się obiekty noclegowe, stacje paliw, restauracje, czy agencje pocztowe, banku czy nawet biura ubezpieczeniowego, gdzie możesz wykupić ubezpieczenie samochodu.
Miejsca postojowe na autostradach są oznaczone niebieskimi tablicami informacyjnymi z białym napisem MOP, symbolami usług, z których można tam skorzystać (np. toaleta, gastronomia), pozostałą odległością do punktu w kilometrach i jego nazwą. Trudno przegapić Miejsce Obsługi Podróżnych, ponieważ znaki informują o tym, kiedy się przygotować do zjazdu z autostrady i w którym momencie zmienić pas na ten właściwy.
